«Μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοί, ὅτι αὐτοί υἱοί Θεοῦ κληθήσονται» (Ματθ. Ε΄. 9)

Ἀπό τό βιβλίο «Πνευματικές Νουθεσίες»

Ὁσίου Μακαρίου τῆς Ὄπτινα

(ἀποσπάσματα ἐπιστολῶν)

Συζυγία

Τό σοβαρότερο πρόβλημα πού βγαίνει μέσ᾿ ἀπό τό γράμμα σου, εἶναι ἐκεῖνο ἀκριβῶς πού καθόλου δέν τονίζεις. Ἐκεῖνο, γιά τό ὁποῖο ποτέ δέν ζητᾶς συμβουλές. Ἐκεῖνο, γιά τό ὁποῖο πάντα μιλᾶς πλάγια καί μασημένα, κι ὅμως ἀποκαλύπτεται σέ κάθε ἀράδα. Ἐννοῶ τήν ἐχθρότητα, πού σιγά-σιγά ἀναπτύσσεται ἀνάμεσα σέ σένα καί τή γυναίκα σου.

Εἶναι ἕνα καρκίνωμα μέσα στό σπιτικό σας, πού, ἀπ᾿ ὅ,τι βλέπω, λίγες ἐλπίδες ὑπάρχουν νά ξεριζωθεῖ. Ἐκτός κι ἄν σταματήσετε καί οἱ δυό σας, πρόθυμα καί ἄμεσα, νά καταδικάζετε ὁ ἕνας τόν ἄλλον. Ἐσύ πιστεύεις – εἶναι φανερό – ὅτι ἔχεις πάντα δίκιο. Κι ἐκείνη, βέβαια, πιστεύει τό ἴδιο γιά τόν ἑαυτό της. Ἐσύ τῆς φορτώνεις ἕνα πλῆθος ἀπό σοβαρές ἤ ἀσήμαντες κατηγορίες. Ἐκείνη κάνει τό ἴδιο σέ σένα. Ὥς ποῦ θά τραβήξει αὐτό; Καί ποῦ θά ὁδηγήσει;

Οἱ κυριότερες κατηγορίες σου ἐναντίον της εἶναι: ὑπερευαισθησία, ἀλαζονεία, μιά ἀνόητα μεγάλη ἰδέα γιά τόν ἑαυτό της. Ἀλλά, σίγουρα, ἀκόμα κι ἄν αὐτές δέν ἦταν καί οἱ δικές σου ἀκριβῶς ἀδυναμίες – πού ὁλοφάνερα εἶναι – καί τότε δέν θά ἔπρεπε νά ἐξοργίζεσαι τόσο, βλέποντάς τις σ᾿ ἐκείνη. Νά κοιτάξεις τά δικά σου ἐλαττώματα!... «Τί βλέπεις τό κάρφος τό ἐν τῷ ὀφθαλμῷ τῆς γυναικός σου, τήν δέ ἐν τῷ σῷ ὀφθαλμῷ δοκόν οὐ κατανοεῖς;» (πρβλ. Ματθ. 7. 3).

Ὅλη αὐτή ἡ διαμάχη γιά οἰκονομικά καί περιουσιακά ζητήματα ἔχει δημιουργηθεῖ, ἐπειδή ξεχάσατε ἐντελῶς ὅτι ἡ οἰκογένειά σας εἶναι – πρέπει νά εἶναι – χριστιανική, ὅταν ὅλα τά μέλη της σηκώνουν τά βάρη ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου, καί ὅταν ὁ καθένας ἐνοχοποιεῖ μόνο τόν ἑαυτό του. Τό ἔχετε ξεχάσει καί οἱ δυό σας αὐτό. Γι᾿ αὐτό κάθε λόγος της σέ τρυπάει σάν βέλος βουτηγμένο σέ δηλητήριο. Ὅμοια, καί τά δικά σου λόγια τρυποῦν ἐκείνη.

Ξανασκεφθεῖτε τή μεγάλη ἀλήθεια τοῦ χριστιανικοῦ γάμου: Ὁ ἄνδρας καί ἡ γυναίκα εἶναι ἕνα σῶμα, ἔχουν ἑνωθεῖ «οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν»! Αὐτό δέν ἔχει σάν συνέπεια, ὅτι πρέπει νά μοιράζονται ὅλα τά ὑπάρχοντά τους; Ἐνῶ ἐσεῖς οἱ δυό, μετά ἀπό τόσον καιρό, κάνετε ἀκόμα λογαριασμούς καί παζάρια γιά τήν ἀξία αὐτῆς τῆς περιουσίας! Καί γιατί; Μόνο καί μόνο γιά νά βρίσκεστε σέ λόγια καί σέ φιλονικία!

Ἄν δέν ἀγωνισθεῖτε καί δέν κατορθώσετε τό συντομότερο νά ἐπαναφέρετε τήν ἀγάπη καί τήν εἰρήνη ἀνάμεσά σας, μάταια προσπαθεῖτε νά βάλετε τάξη καί νά δώσετε δίκαιη λύση στά οἰκονομικά σας ζητήματα.

Ταπείνωνε τόν ἑαυτό σου, ὄχι τή γυναίκα σου. Ἀγάπα τή γυναίκα σου, ὄχι τόν ἑαυτό σου.

*

Δέν χρειάζεται κάν νά σοῦ πῶ πόσο ἄτοπη καί πόσο μνησίκακη εἶναι αὐτή ἡ παγερή στάση, αὐτή ἡ ψυχρή συμπεριφορά, πού τηρεῖς ἀπέναντι στό σύζυγό σου. Τή χαρακτηρίζεις σάν ἕνα πλάγιο καί πανοῦργο τρόπο, μέ τόν ὁποῖο ἐκδικεῖσαι τήν προηγούμενη ἀδιαφορία του γιά σένα. Ἀπό τήν ἄλλη μεριά, κι ἐσύ ἡ ἴδια βλέπεις καθαρά ὅτι ἔτσι ἁμαρτάνεις. Ἀφοῦ ὅμως τό διαπιστώνεις καί τό παραδέχεσαι, δέν μπορεῖς σέ καμιά περίπτωση νά θεωρεῖς τή στάση σου ἀναπόφευκτη, καί νά λές ὅτι δέν μπορεῖς μέ τίποτα νά τή μεταβάλλεις, ἄν καί λυπᾶσαι τάχα καί μετανιώνεις γι᾿ αὐτήν. Αὐτό δέν εἶναι ἀλήθεια. Καί ἡ τοποθέτησή σου εἶναι ἐντελῶς λαθεμένη.

Θυμήσου τί εἶναι ὁ γάμος: ἕνα μυστήριο! Καί μάλιστα, «τό μυστήριο τοῦτο μέγα ἐστίν, ἐγώ δέ λέγω εἰς Χριστόν καί εἰς τήν ἐκκλησίαν» (Ἐφεσ. 5. 32).

Θυμήσου ἀκόμη ποιά εἶναι ἡ πρωταρχική ὑποχρέωση τῶν συζύγων: Νά εἶναι ἀγαπημένοι, νά εἶναι ἀπόλυτα ἀφοσιωμένοι ὁ ἕνας στόν ἄλλο, κάτω ἀπ᾿ ὅλες τίς περιστάσεις καί μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς τους, «ὑποτασσόμενοι ἀλλήλοις ἐν φόβῳ Χριστοῦ» (Ἐφεσ. 5. 21).

Ἀπέναντι λοιπόν σ᾿ αὐτό τόν ἄνδρα, στόν ὁποῖο ὀφείλεις νά προσφέρεις, σύμφωνα μέ τήν ἐντολή τοῦ Θεοῦ, ὅλη σου τήν ἀγάπη καί τήν ἀφοσίωση, ἐσύ τρέφεις γιά χρόνια ὁλόκληρα, μέχρι καί σήμερα, ἕνα ἁμαρτωλό συναίσθημα ἰταμῆς ἐκδικητικότητος! Μοῦ φαίνεται ὅτι βάλθηκες, στ᾿ ἀλήθεια, νά δικαιώσεις πανηγυρικά τόν σοφό Σειράχ, πού χωρίς προσχήματα ἀποφαίνεται: «Μικρά πᾶσα κακία πρός κακίαν γυναικός... Πονηρία γυναικός ἀλλοιοῖ τήν ὅρασιν αὐτῆς καί σκοτοῖ τό πρόσωπον αὐτῆς» (25. 19, 17).

Προσευχήσου νά σέ φωτίσει καί νά σ᾿ ἐνισχύσει ὁ Θεός μέ τή χάρη Του, ὥστε νά καταλάβεις ὅτι πρέπει νά συγχωρεῖς ἐκείνους πού ἔχουν σφάλει ἐναντίον σου. Μόνο ἔτσι μπορεῖς νά ἐλπίζεις ὅτι θά συγχωρηθοῦν καί τά δικά σου σφάλματα.

*

Εἶναι πράγματι σοβαρό τό δίλημμά σου: Εἶσαι ὑποχρεωμένη νά ἐπιλέξεις ἀπό δυό τρόπους ἐνέργειας τόν ἕνα. Ἀλλά καί οἱ δυό – ἄν θέλουμε νά δοῦμε τά πράγματα μέ ἀπόλυτη ἀκρίβεια – ἔχουν κάποιο ἀδύνατο σημεῖο. Ὁ καθένας τό δικό του. Ἄν δηλαδή δώσεις αὐτά τά χρήματα στόν ἄντρα σου, θά ἀθετήσεις τήν ἐντολή τῆς ὑπακοῆς στούς γονεῖς, ἀφοῦ ἡ μητέρα σου σοῦ ἀπαγόρεψε ρητά νά τό κάνεις. Ἄν πάλι τοῦ τά ἀρνηθεῖς, θά παραβιάσεις τήν οὐσία τοῦ μεγάλου μυστηρίου τοῦ γάμου: «Καταλείψει ἄνθρωπος τόν πατέρα αὐτοῦ καί τήν μητέρα καί προσκολληθήσεται πρός τήν γυναῖκα αὐτοῦ, καί ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν» (Ἐφεσ. 5. 31).

Σέ τετοιες περιπτώσεις, ὅταν ἀπό δύο ἐντολές ἡ μία πρέπει ν᾿ ἀθετηθεῖ γιά χάρη τῆς ἄλλης, οἱ Πατέρες συμβουλεύουν ν᾿ ἀθετοῦμε τή λιγότερο σημαντική. «ὅταν ἔχουμε μπροστά μας δύο κακά, πρέπει νά διαλέγουμε τό ἐλαφρότερο», λέει ὁ ὅσιος Ἰωάννης, μιλώντας γιά τή διάκριση.

Πάνω λοιπόν σ᾿ αὐτή τή γῆ, κανένας ἀνθρώπινος δεσμός δέν εἶναι μεγαλύτερος καί ἱερότερος ἀπό τό δεσμό τῶν συζύγων. Τό σωστό, ἑπομένως, εἶναι νά σταθεῖς στό πλευρό τοῦ συζύγου σου ὅ,τι κι ἄν συμβεῖ. Καί κανένας δέν μπορεῖ νά σοῦ ἀπαγορέψει νά μοιράζεσαι μαζί του τά πάντα. Τά πάντα, ὄχι μόνο τά χρήματά σου: «Τῇ γυναικί ὁ ἀνήρ τήν ὀφειλομένην εὔνοιαν ἀποδιδότω, ὁμοίως δέ καί ἡ γυνή τῷ ἀνδρί» (Α΄ Κορ. 7. 3) .

Σέ ἀπασχολεῖ καί κάτι ἄλλο: Ὅτι εἶναι ἀναγκαῖο νά κρατήσεις μυστική τήν προσφορά τῶν χρημάτων στόν ἄντρα σου, ἐπειδή, ἄν τό μάθει ἡ μητέρα σου, θά ξεσπάσει ἐπάνω του, καί θά δημιουργήσει ἔτσι ἀκόμα μεγαλύτερα προβλήματα στήν οἰκογένεια. Κι ἐσύ, βέβαια, ὀφείλεις νά φροντίζεις γιά τή διατήρηση τῆς οἰκογενειακῆς εἰρήνης.

Ἄκουσε: Δῶσε στό σύζυγό σου ὅσα χρειάζεται, καί μή φανερώσεις τίποτα. Μολαταῦτα, πρέπει νά ἔχεις ἀπόλυτη συναίσθηση τῶν ἁμαρτημάτων σου: τῆς ἀνυπακοῆς καί τῆς λαθραίας ἐνέργειάς σου. Ταπεινώσου καί προσευχήσου γιά συγχώρηση. Μήν ἀμφιβάλλεις ὅμως ὅτι θά σέ συγχωρήσει ὁ Θεός. Εἶναι καρδιογνώστης, καί παραχωρεῖ τέτοιες καταστάσεις σάν ἀφορμές γιά ταπείνωση στόν ἀγώνα μας πρός τήν τελείωση...

Ἡ κοινή προσευχή τῶν συζύγων εἶναι πολύ εὐάρεστη στό Θεό καί ἔχει μεγάλη δύναμη. Ἴσως αὐτός ἀκριβῶς νά εἶναι ἕνας βασικός λόγος, γιά τόν ὁποῖο ὁ ἐχθρός προσπαθεῖ νά σᾶς ἐμποδίσει ἀπ᾿ αὐτή τήν εὐλογημένη συνήθεια. Δέν εἶναι παρά ἕνας ἀκόμα πειρασμός, πού ὁ Θεός ἐπιτρέπει γιά ν᾿ ἀποκτήσετε πείρα στόν πνευματικό σας ἀγώνα, νά μάθετε νά νικᾶτε καί νά βγαίνετε ἀπό τίς δοκιμασίες δυνατότεροι ἀπό πρίν! Νά θυμᾶστε ὅτι σ᾿ ὅλες τίς περιπτώσεις ἡ ταπείνωση εἶναι τό πιό ἀποτελεσματικό ὅπλο σας.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΡΑΚΛΗΤΟΥ

ΩΡΩΠΟΣ ΑΤΤΙΚΗ

Εὐχαριστοῦμε θερμά τόν Ἡγούμενο τῆς Ἱ.Μ. Παρακλήτου γιά τήν ἄδεια δημοσίευσης ἀποσπασμάτων ἀπό τά βιβλία πού ἐκδίδει ἡ Ἱερά  Μονή.
Ἱερομόναχος Σάββας Ἁγιορείτης http://HristosPanagia3.blogspot.com