TI EINAI H EYPΩΠH

ΤΟ ΚΟΣΜΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ ΣΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ

Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου

- Γέροντα, μερικές φορές λέτε ὅτι ὁ τάδε ἄνθρωπος βλέπει μέ εὐρωπαϊκό φακό καί ὄχι μέ ἀνατολίτικο πνεῦμα. Τι ἐννοεῖτε;

- Ἐννοῶ ὅτι βλέπει μέ εὐρωπαϊκό μάτι, μέ εὐρωπαϊκή λογική, χωρίς πίστη, ἀνθρώπινα.

- Καί ποιό εἶναι τό ἀνατολίτικο πνεῦμα;

- «Ἀνατολή ἀνατολῶν καί οἱ ἐν σκότει καί σκιᾷ...»! [Ἀπό τό ἐξαποστειλάριο τῶν Χριστουγέννων]

- Δηλαδή;

- Ὅταν λέω ὅτι ἕνας ἔπιασε τό ἀνατολίτικο πνεῦμα καί ἄφησε τό εὐρωπαϊκό πνεῦμα, θέλω νά πῶ ὅτι ἄφησε την λογική, τόν ὀρθολογισμό, καί ἔπιασε την ἁπλότητα καί τήν εὐλάβεια, γιατί αὐτό εἶναι τό ὀρθόδοξο πνεῦμα στό ὁποῖο ἀναπαύεται ὁ Χριστός· ἁπλότης καί εὐλάβεια.

Σήμερα, συχνά λείπει ἡ ἁπλότητα ἀπό τούς πνευματικούς ἀνθρώπους, ἡ ἁγία ἁπλότητα πού ξεκουράζει τήν ψυχή. Ἄν δέν ἀρνηθῆ κανείς τό κοσμικό πνεῦμα καί δέν κινηθῆ ἁπλά, νά μή σκέφτεται δηλαδή πῶς θά τόν δοῦν ἤ τί θά ποῦν γι᾽ αὐτόν, τότε δέν συγγενεύει μέ τον Θεό, μέ τούς Ἁγίους. Γιά νά συγγενέψη πρέπει νά κινηθῆ στόν πνευματικό χῶρο.

Ὅσο κανείς κινεῖται μέ ἁπλότητα, ἰδίως μέσα σέ ἕνα Κοινόβιο, τόσο στρογγυλεύει, γιατί φεύγουν τά ἐξογκώματα τῶ παθῶν. Ἀλλιῶς κοιτάζει νά φτιάξη ἕναν ψεύτικο ἄνθρωπο. Γι᾽ αὐτό νά προσπαθήσουμε να πετάξουμε τόν κοσμικό καρνάβαλο, για νά ἀγγελοποιηθοῦμε.

Ξέρετε τί κάνουν οἱ κοσμικοί καί τι κάνουν οἱ πνευματικοί ἄνθρωποι; Οἱ κοσμικοί κοιτάζουν ἡ αὐλή τους νά εἶναι καθαρή. Τό σπίτι μέσα δέν τούς ἐνδιαφέρει ἄν ἔχη σκουπίδια. Σκουπίζουν τήν αὐλή καί πετοῦν τά σκουπίδια μέσα στό σπίτι! Σοῦ λέει: «Οἱ ἄλλοι τήν αὐλή βλέπουν· δέν βλέπουν μέσα τό σπίτι». Μέσα μου δηλαδή ἄς ἔχω σκουπίδια, ὄχι ὅμως ἔξω! Τούς ἐνδιαφέρει νά τούς καμαρώνουν οἱ ἄλλοι.

Ἐνῶ οἱ πνευματικοί ἄνθρωποι κοιτάζουν τό σπίτι μέσα νά εἶναι καθαρό. Δέν τούς ἐνδιαφέρει τί θά πῆ ὁ κόσμος, γιατί ὁ Χριστός κατοικεῖ στό σπίτι, στην καρδιά· δέν κατοικεῖ στήν αὐλή.

(Ἀπό τό βιβλίο: Γέροντος Παϊσίου Ἁγιορείτου Λόγοι, τ. Α´, Μέ πόνο καί ἀγάπη γιά τον σύγχρονο ἄνθρωπο, ἔκδ. Ἱερόν Ἡσυχαστήριον «Εὐαγγελιστής Ἰωάννης ὁ Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης 2002, σσ. 76-77).

ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΟΙ ΔΙΩΧΝΟΥΝ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΟ ΜΕ ΚΑΘΕ ΤΡΟΠΟ

Ἁγίου Νικολάου [Βελιμίροβιτς], Ἐπισκόπου Ἀχρίδος

Ὁ Χριστός μέ τή διδασκαλία του συνέβαλε στήν πρόοδο τῆς Εὐρώπης; Ἡ Εὐρώπη εὐχαρίστησε τόν Χριστό;

Ἀδελφοί μου, αὐτά τά ἐρωτήματα μποροῦν νά ἀποτελέσουν θέμα μελέτης και διδαχῆς. Τί προσέφερε ὁ Χριστός στην Εὐρώπη; Οἱ εὐρωπαῖοι ἀνέμεναν πολλά ἀπό τόν Χριστό καί Αὐτός τούς ἔδωσε περισσότερα ἀπό ὅσα ἐκεῖνοι περίμεναν. Τούς πρόσφερε τά πάντα.

Ὁ Χριστός ἀπάλλαξε τήν Εὐρώπη ἀπό τόν σκοταδισμό τῆς ἀθεΐας καί τήν μωρία τῆς εἰδωλολατρίας. Αὐτή ἡ φράση εἶναι σημαντική γιά ὅποιον μπορεῖ νά καταλάβει τί εἶναι εἰδωλολατρία καί τί εἶναι ἀθεΐα. Γιά ὅποιον δέν μπορεῖ νά τήν κατανοήσει θά τήν ἐξηγήσω περισσότερο.

Ὁ καιρός τῆς ἀθεΐας καί τῆς εἰδωλολατρίας στήν Εὐρώπη ἦταν μία περίοδος σκοταδισμοῦ. Μιά κατάσταση παρόμοια μ᾽ αὐτήν πού ὑπάρχει στίς μαῦρες φυλές, πού ζοῦν στήν Ἀφρική. Ἀθεΐα καί εἰδωλολατρία σήμαινε: Θεολογία δίχως τόν ἀληθινό Θεό, γάμοι χωρίς ἠθική καί κοινωνία δίχως εὐσπλαχνία για τόν συνάνθρωπο. Μέ μιά λέξη ἀθεΐα καί εἰδωλολατρία σήμαινε ζωή χωρίς οὐσία καί θάνατο χωρίς ἐλπίδα.

Παράλληλα ὑπῆρχε συνεχής φόβος γιά θεούς τρομακτικούς, τῶν ὁποίων το θυμό προσπαθοῦσαν νά κατευνάζουν με αἱματηρές θυσίες, εἴτε ζώων εἴτε ἀνθρώπων. Σκοτάδι καί μωρία ἐπικρατοῦσε στις φτωχές χωριάτικες καλύβες, ἀλλά καί στον περίβολο τῶν παλατιῶν. Ὁ σατανᾶς κυριαρχοῦσε στήν Εὐρώπη μέχρι ὁ Χριστός νά ἐμφανιστεῖ. Ὅλοι οἱ εὐρωπαῖοι ἦταν ἄρρωστοι στήν ψυχή καί στό σῶμα, ὅπως οἱ λεπροί. Ὅταν λοιπόν ὁ Χριστός ἐμφανίστηκε σ᾽ αὐτό τό εὐρωπαϊκό νοσοκομεῖο καί τρελοκομεῖο μίλησε στήν Εὐρώπη με τόν ἴδιο τρόπο πού μίλησε σέ ἐκείνη την ἄρρωστη, γιά δεκαοχτώ χρόνια γυναίκα, ἀπό δαιμονικό πνεῦμα. Ἦταν κυρτωμένη καί δέν μποροῦσε νά ἰσιώσει τό σῶμα της. Ὅταν τήν εἶδε ὁ Ἰησοῦς τῆς φώναξε και τῆς εἶπε: Εὐρώπη ἀπαλλάσσεσαι ἀπό την ἀρρώστια σου. Ἔτσι μέ μιᾶς ἡ Εὐρώπη, ὅπως ἡ γυναίκα, ὀρθώθηκε, συνῆλθε, διαφωτίστηκε, ἐξαγνίστηκε, ἐκπολιτίστηκε.

Ἡ Εὐρώπη σάν τό φυλακισμένο, πού ξαφνικά ἀνοίγει ἕνα παράθυρο στό κελί του, φωτίστηκε. Ὁ Χριστός ἔδωσε την ἐξουσία στούς βαπτισμένους λαούς της νά βαπτίζουν καί ἄλλους σ᾽ ὅλη τή γῆ. Τούς ἔδωσε τήν ἐξουσία ἀφοῦ ἦταν ἁγιασμένοι ἀπό Αὐτόν, νά ἁγιάζουν ἄλλους, καί ἀφοῦ φωτίστηκαν νά φωτίζουν τους ὑπόλοιπους ἀδελφούς τους. Νά λοιπόν, αὐτό τό θαῦμα τῶν θαυμάτων ἔκανε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός στήν Εὐρώπη.

Στό δεύτερο ἐρώτημα, μέ ποιό τρόπο ἡ Εὐρώπη εὐχαρίστησε τό Χριστό ἡ ἀπάντηση εἶναι, πώς δέν τόν εὐχαρίστησε με φῶς, ἀλλά μέ σκοτάδι. Τόν εὐχαρίστησε με θλίψη ἀντί χαρά. Τόν εὐχαρίστησε ὅπως οἱ Γαδαρηνοί, τούς ὁποίους ὁ Χριστός ἐλευθέρωσε ἀπό τήν δαιμονική Λεγεώνα και ἐκεῖνοι τόν παρακάλεσαν νά φύγει ἀπό κοντά τους. Καί Ἐκεῖνος ἔφυγε χωρίς να πεῖ μιά λέξη. Κατάρα ἔμεινε σ᾽ αὐτή την περιοχή. Ἡ περιοχή τῶν Γαδαρηνῶν, πού κάποτε ἦταν εὔφορη καί πλούσια, σήμερα εἶναι μία γκρίζα καταραμένη ἔρημος. Οἱ Γαδαρηνοί παρακάλεσαν τόν Χριστό να φύγει ἀπό κοντά τους, ἐνῶ οἱ Εὐρωπαῖοι δέν τόν παρακαλοῦν νά φύγει, ἀλλά τον διώχνουν μέ κάθε τρόπο.

Τόν διώχνουν ἀπό τά σχολεῖα, τίς ἐφημερίδες, τά περιοδικά, ἀπό τήν πολιτική, τά φίλμ, τήν ἐπιστήμη καί ἀπό την ἐπηρμένη κουλτούρα τους. Τόν διώχνουν μέ τίς σκέψεις, μέ τά λόγια τους καί με τά ἔργα τους, ἕνας-ἕνας καί ὅλοι μαζί. Ἄν ἡ περιοχή τῶν Γαδαρηνῶν, πού ἀπό ἀνοησία οἱ κάτοικοί της παρακάλεσαν τον Χριστό νά φύγει, εἶχε τέτοια κατάληξη τι θά συμβεῖ στήν Εὐρώπη ἡ ὁποία δέν τον παρακαλεῖ, ἀλλά τόν διώχνει ἀπό κακία;

Τί θά συμβεῖ στήν Εὐρώπη; Τί θά συμβεῖ στήν Εὐρώπη πού ἐγκατέλειψε τόν Χριστό καί ἐπέστρεψε στον παλαιό, σκοτεινό καί μωρό παγανισμό;

Ἡ ἀπάντηση στό ἐρώτημα, τί θά συμβεῖ στήν Εὐρώπη, πού ἀρνεῖται τόν Χριστό, ὑπάρχει ἔμμεσα στό Εὐαγγέλιο. Θά συμβεῖ τό ἴδιο πού συνέβη στήν Καπερναούμ, πού ἦταν πόλη μέ μεγάλο πολιτισμό, πλούσια, ὀργανωμένη, χαρούμενη, περήφανη για τήν ἀκμή της. Ὁ Χριστός σφράγισε την πορεία της μέ τά παρακάτω λόγια: Και ἐσύ Καπερναούμ, πού ὑψώθηκες ὥς τά οὐράνια, θά κατεβεῖς στά τρίσβαθα τοῦ Ἅδη. Πλήν σέ βεβαιώνω πώς ὁ Θεός την ἡμέρα τῆς κρίσεως θά δείξει μεγαλύτερη ἐπιείκεια γιά τά Σόδομα παρά γιά σένα (Ματθ. 11, 23).

Ἀδελφοί μου, ἄν στήν Ἰνδία καί την Κίνα συνέβαιναν τόσα πολλά καί μεγάλα θαύματα ὅπως συνέβησαν στήν Εὐρώπη ἐδῶ καί δύο χιλιάδες χρόνια, ἀπό παλιά θά μετάνοιωναν οἱ κάτοικοί της καί θα γινόντουσαν χριστιανοί.

Στενοχωριέμαι γιά τήν Εὐρώπη, γιατί θά καταστραφεῖ ὅπως ἡ Καπερναούμ. Οἱ περήφανοι πύργοι της θά γκρεμιστοῦν, θα καταστραφοῦν καί οἱ λεωφόροι της θά μετατραποῦν σέ τόπους πού θά φυτρώσουν θάμνοι μέ ἀγκάθια, ὅπου θά κάνουν τη φωλιά τους τά φίδια. Στόν τόπο πού τώρα ἀκούγονται φωνές ἐναντίον τοῦ Χριστοῦ, θά ἀκούγονται κραυγές ἀπό κουκουβάγιες καί οὐρλιαχτά ἀπό τσακάλια.

Τή στιγμή πού ἡ Εὐρώπη νόμισε για τόν ἑαυτό της πώς ἐκπολιτίστηκε, τότε ἦταν καί πού ἀγρίεψε. Τή στιγμή πού νόμισε πώς τά ἤξερε ὅλα, τότε ἦταν και πού παραφρόνησε. Τήν στιγμή πού νόμισε πώς ἀπέκτησε μεγάλη δύναμη, τότε ἦταν καί πού ἔχασε ὅλη της τή δύναμη.

Ὁρίστε ἀδελφοί μου, τό ἀντικείμενο μελέτης καί διδαχῆς. Δοξάστε τόν Χριστό, τόν Θεό, γιά να σᾶς δοξάσει καί αὐτός στή βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Ἀμήν.

(Ἀπό τό βιβλίο: Ἁγίου Νικολάου [Βελιμίροβιτς] Ἐπισκόπου Ἀχρίδος, Μέσα ἀπό τό Παράθυρο τῆς Φυλακῆς. Μηνύματα στό λαό. Ἐκδ. «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 2012, σσ. 105-108).

(Πηγή ηλ. κειμένου: Περιοδικό «Παρακαταθήκη», Μαρ. – Απρ. 2014)