Περί τῶν μαθημάτων τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν

τῆς Ἱ. Μ. Δημητριάδος

Λωρίτου Ἑλένη

Κύριε Διευθυντά,

Μέσα στὴν ἐρημιὰ τῆς πόλης ἡ ἡσυχία ἀναφαίνεται ὡς μείζων πολυτέλεια. Ἡ ἡλιαχτίδα, ποὺ διαπερνᾶ τὸ παραθυρόφυλλό μου, δια περνᾶ καὶ τὴν ψυχή μου καὶ μὲ καμμία δύναμη δὲν θὰ ἐγκατέλειπα τό ἐργαστήρι τῆς ἡσυχίας, γιὰ κανένα ἄλλο ἐργαστήρι ἔστω καὶ θεολογικό, ἂν δὲν ὑποχωροῦσα στὶς παροτρύνσεις μίας φίλης νὰ παρακολουθήσουμε τὰ μαθήματα τῆς Ἀκαδημίας Θεολογικῶν Σπουδῶν τῆς Μητροπόλεως Δημητριάδος. Ἔχουμε τόσο πολὺ ἐθισθεῖ στὴν πενία, ὥστε αὐτὴ ἔχει γίνει μόνιμη σύντροφός μας καὶ παραξενευόμαστε, ἂν γιὰ λίγο μᾶς ἀποχωρισθεῖ.

Πρώτη λοιπὸν ἐντύπωση παραδοξότητας ἀνεβαίνοντας τὰ σκαλιὰ τοῦ Forum, ὅπου στεγαζόταν ἀρχικὰ ἡ ἐν λόγω Ἀκαδημία, αἴθουσα συνεδριάσεων τοῦ ξενοδοχείου Park, ἡ ἀπουσία τῆς πενίας. Οὔτε ἕνας λαχνός, οὔτε μιὰ λαχειοφόρος, οὔτε ἕνα πανέρι! Μέσα στὴν αἴθουσα μία ἀτμόσφαιρα χλιδάτη, ἀσυνήθιστη στὰ ὑπόγεια τῶν ναῶν, ὅπου μέχρι τώρα μάθαμε νὰ συχνάζουμε. Οἱ ὁμιλητὲς φερμένοι ἀπ' ὅλον τὸν κόσμο, Ἑλλάδα, Παρίσι ἴσως καὶ Ἀμερικὴ μὲ δύο ἀράδες τίτλους ὁ καθένας, κομμένοι καὶ ραμμένοι ὅλοι στὸ ἴδιο πατρόν, ὅπου εὔκολα κανεὶς διακρίνει τὰ σημάδια μιᾶς ἰδεολογικῆς στράτευσης, μιᾶς ἰδεολογίας καθόλου ρομαντικῆς, ἀλλὰ λίαν ρεαλιστικῆς συνυφασμένης μέ τὶς δομὲς καὶ τὶς ἐπιδιώξεις τοῦ κόσμου τούτου....

Δεύτερη παραδοξότητα ὅτι αὐτὰ τὰ μαθήματα, ἀντίθετα πρὸς τὸ "σοφοῖς τε καὶ ἀνοήτοις ὀφειλέτης εἰμὶ" τοῦ λίαν πεπαιδευμένου Ἀπ. Παύλου, ἀπευθύνονται σὲ ἐξειδικευμένο ἀκροατήριο ἤτοι σὲ ψαρωμένους ἐπαρχιῶτες, εὐάλωτους νὰ τοὺς δημιουργήσουν αἰσθήματα κατωτερότητος. Ὅποιος συμφωνεῖ μὲ τὰ λεγόμενα εἶναι ἐξειδικευμένο ἀκροατήριο καὶ ὅποιος διαφωνεῖ κατατάσσεται στὸ μὴ ἐξειδικευμένο ἀκροατήριο μειωμένης ἀντιληπτικῆς ἱκανότητος. Ἐδῶ ποὺ τὰ λέμε εἴχαμε κάποια δυσκολία νὰ καταλάβουμε κάποιες ἑλληνικοῦρες καὶ μὴ μοῦ πεῖτε ἐκ παραδρομῆς• ἄς ποῦμε τὸ οὐκ ἐνὶ Ἰουδαῖος καὶ Ἕλλην τί σημαίνει, πῶς γράφεται καὶ τί μέρος τοῦ λόγου εἶναι; Γιατί ἐγὼ τὸ ἤξερα "οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος καὶ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος καὶ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ", πράγματα ποὺ στὸ μονοτονικὸ, ποὺ γράφομε ἔχουν χάσει τὴ σημασία τους, ἀλλὰ στὸ πολυτονικό τό οὐκ ἐνὶ ἀπὸ τὸ οὐκ ἔνι διαφέρει ὅσο ὁ χῆρος ἀπὸ τὸ χοῖρος.

Τρίτη παραδοξότητα τό ὅτι ὁ ἐπίσκοπος καθήμενος μὲ κάθε μεγαλοπρέπεια ἀκούει χωρὶς ἀντίρρηση, χωρὶς εὐθιξία μᾶλλον, συναινῶν τοὺς ὁμιλητὲς, νὰ ἐκστομίζουν βλασφημίες ἐναντίον τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως, τῶν Ἁγίων, τῆς Ἁγίας Γραφῆς, χάριν λέει τῆς ἐλεύθερης διακίνησης τῶν ἰδεῶν. Ὅπου κι ἂν στεγασθῆ ἡ ἐν λόγω Ἀκαδημία εἴτε στὸ Forum εἴτε στὸ κινηματοθέατρο Ἀχίλλειο εἴτε στὸ συνεδριακὸ κέντρο ἀκόμα καὶ στὸ δρόμο νὰ περπατάει ὁ ἐπίσκοπος δὲν ἀφίσταται τῆς ὑποχρεώσεως νὰ στέκει εἰς τύπον καὶ θέσιν Χριστοῦ καὶ νὰ εἶναι φορέας τῆς Παραδόσεως.

Τέταρτη παραδοξότητα, ὡς δικαιολόγηση μίας ἐλευθεριότητος ὅτι ἡ ἐν λόγω Ἀκαδημία εἶναι θεολογικὸ ἐργαστήρι. Αὐτὸ τὸν τίτλο δὲν τὸν διεκδίκησαν οὔτε κἄν οἱ θεολογικὲς σχολὲς Ἀθηνῶν καὶ Θεσσαλονίκης αὐτοτελῶς, χωρίζοντας τὸ γνωσιολογικὸ μέρος τῆς θεολογίας, ὡς ἐπιστήμης, ἀπὸ τὴν ἐμπειρικὴ θεολογία. Θεολογικὸ ἐργαστήρι εἶναι ἡ καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου, ὅπου μὲ τήν νηστεία, την προσευχή, τήν ἄσκηση καὶ τὰ ἐξαγιαστικὰ μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας συντελεῖται ἡ διαδικασία τῆς κάθαρσης ἀπὸ τὰ πάθη, τοῦ φωτισμοῦ καὶ τῆς θέωσης, μία διαδικασία μαρτυρούμενη ἀπὸ τὴν ἐμπειρία τῶν Ἁγίων, ἡ ὁποία ἐμπειρία συνιστᾶ τὴν Παράδοση. Μεταξὺ τυροῦ ἀχλαδιοῦ καὶ οἴνου μόνο ἀμπελοφιλοσοφίες καὶ ἀναθυμιάσεις παθῶν παράγονται κι ὄχι θεολογία. Μήπως θέλουν νὰ ὑποκαταστήσουν τὴν ἡσυχαστικὴ θεολογία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ μὲ τὸν ὀρθολογιστικὸ διαλογισμὸ τοῦ Βαρλαάμ;

Καὶ ἐν πάσῃ περιπτώσει νὰ μᾶς πεῖ ὁ σεβ. Ἰγνάτιος ποιὸς χρηματοδοτεῖ τὴν ἐν λόγῳ χλιδάτη Ἀκαδημία. Ἂν γίνεται μὲ χρήματα τῆς ἐκκλησίας, νὰ μᾶς πεῖ μὲ ποιὸ δικαίωμα τὸ κάνει, κι ἂν χρηματοδοτεῖται ἀπὸ ἄλλα κέντρα, νὰ μᾶς τὰ ἀποκαλύψει, γιὰ νὰ καταλάβουμε τίνος συμφέροντα ἐξυπηρετεῖ.

[από τη στήλη «Επιστολαί αναγνωστών» του Ορθοδόξου Τύπου (17/12/2010)]