Ἄν κοιτάξουμε γύρω μας, ὑπάρχουν κι ἄλλοι

Μαρίνα Διαμαντῆ

Παρατηρῶντας τή σημερινή νεολαία διαπιστώνουμε ὅτι στήν πλειοψηφία τους τά σημερινά παιδιά δέν σέβονται τούς ἄλλους ἀνθρώπους πού ὑπάρχουν γύρω τους. Συμπεριφέρονται σάν νά τούς ἀνήκει δικαιωματικά τό περιβάλλον πού ζοῦν καί θεωροῦν ὅτι μποροῦν νά ζοῦν ὅπως ἐπιθυμοῦν χωρίς νά ρωτοῦν κανέναν καί χωρίς νά ἐξετάζουν ἄν ἐνοχλοῦν τούς ἄλλους ἀνθρώπους. Τό καθένα κοιτάζει πώς θά ἱκανοποιήσει τίς δικές του ἀνάγκες, πώς θά ἐπικρατήσει στό περιβάλλον του, ἀγνοῶντας παντελῶς τούς γύρω του. Τά βλέπουμε, γιά παράδειγμα, στό δρόμο ἤ στά μέσα μαζικῆς μεταφορᾶς νά κυκλοφοροῦν παρέες μιλῶντας καί γελῶντας δυνατά, συχνά χρησιμοποιῶντας πολύ ἄσχημη γλῶσσα, χωρίς νά ἀπασχολοῦνται μέ το ἄν ὁ ὑπόλοιπος κόσμος ἐνοχλεῖται μέ τή φασαρία τους. Κάπου-κάπου δέ, ἀνοίγουν καί τά κινητά τους προσθέτοντας στήν φασαρία τῆς παρέας καί τούς ἐξ ἀποστάσεως φίλους. Οἱ γονεῖς, βέβαια, δέν συνειδητοποιοῦμε εὔκολα αὐτή τή συμπεριφορά στά δικά μας τά παιδιά, παρά μόνο ὅταν αὐτά φθάνουν νά ἀγνοοῦν κι ἐμᾶς τούς ἴδιους. Ἴσως ἔχουμε συνηθίσει κιόλας τη φασαρία τους, ὁπότε εὑρισκόμενοι σέ δημόσιο χῶρο δέν ἐξετάζουμε ἄν αὐτή ἡ φασαρία ἐνοχλεῖ τούς ἄλλους ἀνθρώπους.

Ὅσο εἶναι μικρά, τά δικαιολογοῦμε κιόλας, λέγοντας ὅτι παιδιά εἶναι, δέν καταλαβαίνουν. Ὅταν ὅμως μεγαλώσουν κι ἔχουν παγιωθεῖ σέ μια νοοτροπία τότε μᾶς κακοφαίνεται.

Μοῦ εἶχε κάνει ἐντύπωση ἕνα παιδάκι τό ὁποῖο, ἀπό ἑνός ἔτους ἀκόμη, γιά νά σταματήσει τή φασαρία πού ἔκανε στήν Ἐκκλησία ἀρκοῦσε ἡ μαμά του νά τοῦ ψιθυρίσει στό αὐτί: «βλέπεις τώρα ὅτι ἐνοχλεῖς τη διπλανή κυρία μέ τίς φωνές σου;» Τό παιδάκι τότε ἔριχνε μιά λοξή ματιά στήν διπλανή κυρία καί σταματοῦσε ἀμέσως! Αὐτό τό παράδειγμα εἶναι μᾶλλον μιά ἐξαίρεση στό γενικό κανόνα, πού ἀποδεικνύει πάντως ὅτι ὁ σεβασμός πρός τόν διπλανό μας μπορεῖ νά διδαχθεῖ στά παιδιά!

Ἄν τό καλοσκεφτοῦμε ὅμως, αὐτή ἡ συμπεριφορά δέν εἶναι μόνο τῶν παιδιῶν. Παρατηρεῖται κατά κόρον καί στούς μεγάλους. Δέν εἶναι λίγες οἱ φορές πού ἔτυχε νά περπατᾶμε στό δρόμο καί δεχθήκαμε μιά δυνατή σπρωξιά ἀπό διερχόμενο περαστικό καθώς μᾶς προσπερνοῦσε, χωρίς, βεβαίως, τίς περισσότερες φορές, νά γυρίσει νά μᾶς κοιτάξει καί νά ζητήσει συγνώμη...

Μιά Κυριακή, κατά τή διάρκεια τῶν καλοκαιρινῶν μας διακοπῶν, σε ἕναν ἐπαρχιακό Ναό, παρατηροῦσα μπροστά μου μιά νέα μητέρα, ἡ ὁποία ἦρθε στήν Ἐκκλησία στή μέση τῆς Θείας Λειτουργίας καί προσπαθοῦσε σε ἕναν γεμάτο Ναό, τοῦ ὁποίου ἡ χωρητικότητα ἦταν τό πολύ γιά ἑβδομήντα ἄτομα, νά στριμωχτεῖ καί νά σταθεῖ σέ ἕνα μικρό διαδρομάκι, ἀνάμεσα στις καρέκλες πού βρίσκονταν στήν μεριά τῶν γυναικῶν καί σέ ἕνα τραπεζάκι πού εἶχε ἐπάνω Ἅγιο Λείψανο τοπικοῦ Ἁγίου, ἔχοντας μάλιστα, μιά τεράστια τσάντα στόν ὦμο καί τραβῶντας ἕνα πιτσιρίκι ἀπό τό χέρι! Ὅπως ἦταν φυσικό ἡ τεράστια τσάντα χτύπησε στό κεφάλι τήν διπλανή κυρία πού εἶχε τήν «τύχη» νά στέκεται στήν πρώτη καρέκλα καί «βολεύτηκε» ἐκεῖ, πάνω στό κεφάλι της! Ἡ μητέρα δέν ἀντιλήφθηκε τίποτε, οὔτε ἀπασχολήθηκε νά ἐξετάσει ἄν δίπλα στεκόταν ἄλλος ἄνθρωπος ἤ ὄχι. Εἶδε μιά θέση μέσα στήν Ἐκκλησία πού ἤθελε νά πάει καί πῆγε! Οὔτε ὅταν ἡ κυρία, διστακτικά, ἀπομάκρυνε τήν τεράστια τσάντα ἀπό τό κεφάλι της, κατάλαβε τίποτε!

Αὐτό τό φαινόμενο τό παρατηροῦμε πολλές φορές κάθε μέρα. Μέσα στήν Ἐκκλησία, μέσα στό λεωφορεῖο, μέσα στά μαγαζιά, μέσα στό ἀσανσέρ… μπαίνουν οἱ ἄνθρωποι, ἀδιαφορῶντας γιά τό ποιός βρίσκεται ἤδη ἐκεῖ και ἔρχονται νά πιάσουν τή θέση πού τούς ἀρέσει σάν νά μήν ὑπάρχει κανείς ἄλλος! Ἰδιαιτέρως δέ στούς Ἱερούς Ναούς, πολλές γυναῖκες ἔρχονται προς τό τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας καί ἀπαιτοῦν, στήν κυριολεξία, νά ἀδειάσει κάποια θέση γιά νά καθίσουν, χωρίς νά σκέφτονται ὅτι ὁ ἄλλος ἄνθρωπος ἐνδέχεται νά χρειάζεται νά καθίσει στή θέση του, γιατί ἔχει ἔρθει ἀπό τό πρωί καί μπορεῖ νά εἶναι τώρα κουρασμένος! Ἂν ἔχουν δέ καί πιτσιρίκια μαζί τους, τότε ἡ ἀπαίτηση ἔχει ἀμέσως τήν δικαιολογία της: «μικρό παιδάκι εἶναι, πρέπει νά βρεῖ ἕνα χῶρο νά καθίσει καί ... νά εἶναι καί ἄνετος»! Τώρα, ἄν δέν κάθεται καλά καί ἐνοχλεῖ τούς διπλανούς (ἤ ἀκόμη περισσότερο και τούς πιό μακριά!!) δέν πειράζει, γιατί …εἶναι παιδί!

Μέ αὐτήν τήν τακτική μεγαλώνοντας τά παιδιά εἶναι ἀπολύτως φυσικό κι αὐτά νά μήν μάθουν νά ὑπολογίζουν τούς ἄλλους. Μαθαίνουν ὅτι μόνο αὐτά ὑπάρχουν στό σύμπαν καί κανείς ἄλλος. Ὅπως κι ἐμεῖς οἱ γονεῖς αὐτό δείχνουμε. Ὅτι μόνο ἐμεῖς ὑπάρχουμε στόν κόσμο καί κανείς ἄλλος! Τά δικά μας προβλήματα εἶναι τά πιό σημαντικά, ἡ δική μας ἡ θέση εἶναι πάντα ἡ πιό δύσκολη καί πρέπει νά ἐπιστρατευθεῖ τό σύμπαν νά τή διορθώσει, οἱ δικές μας ἐπιθυμίες εἶναι οἱ πιό σημαντικές καί πρέπει ἄμεσα νά ἐκπληρωθοῦν…

Στήν πραγματικότητα ὅμως, ὅταν βάλουμε στήν ἄκρη τόν ἑαυτό μας καί κοιτάξουμε γύρω μας, διαπιστώνουμε συχνά ὅτι οἱ ἀνάγκες τῶν ἄλλων ἀνθρώπων –τίς ὁποῖες μέχρι τώρα δέν βλέπαμε– εἶναι μεγαλύτερες ἀπό τά δικά μας «μηδαμινά» προβλήματα. Ἡ δική μας θέση, τήν ὁποία μέχρι τώρα θεωρούσαμε δεινή, εἶναι πολύ καλύτερη ἀπό τήν θέση ἄλλων ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι δέν πρόβαλαν τό πρόβλημά τους, ὅπως ἐμεῖς, παρ’ ὅτι ἦταν πολύ πιό σοβαρό!

Βγαίνοντας, λοιπόν, ἀπό τόν ἑαυτό μας καί κοιτάζοντας ἀντικειμενικά τόν κόσμο, διαπιστώνουμε ὅτι τά προβλήματά μας τελικά εἶναι μηδαμινά ἤ ἀνύπαρκτα! Γκρινιάζουμε γιατί μᾶς μειώθηκε ὁ μισθός καί δέν ἔχουμε περίσσευμα χρημάτων νά ξοδέψουμε γιά νά διασκεδάσουμε καί να «ξεδώσουμε», τή στιγμή πού στόν διπλανό μας τά χρήματα δέν φθάνουν γιά νά ζήσει τήν οἰκογένειά του. Γκρινιάζουμε γιατί ἔχουμε βαρεθεῖ τήν ἐργασία πού κάνουμε, τή στιγμή πού ὁ διπλανός μας ἔχασε τή δουλειά του. Γκρινιάζουμε γιατί ἔχουμε δύο παιδιά καί δέν μποροῦμε νά προλάβουμε ὅλα αὐτά πού θέλουμε νά κάνουμε, ἐνῶ ὁ διπλανός μας ἔχει περισσότερα παιδιά ἤ ἄλλες πολύ σημαντικές ὑποχρεώσεις καί καταβάλει πολλαπλάσιο κόπο μέσα στή μέρα…

Ἄν κοιτάξουμε, λοιπόν, γύρω μας θά δοῦμε ὅτι ὑπάρχουν κι ἄλλοι ἄνθρωποι! Ἄνθρωποι μέ τά δικά τους προβλήματα, τίς δικές τους ἀνάγκες, τό δικό τους δικαίωμα στή ζωή, τό ὁποῖο δέν ἔχουμε ἐμεῖς δικαίωμα να περιορίζουμε! Πρέπει νά γίνει συνείδηση στόν καθένα μας ὅτι:

Δέν ἔχω δικαίωμα νά σπρώξω τόν μπροστινό μου γιά νά περάσω πρῶτος, γιατί ὁ μπροστινός μου ἦρθε πολύ πρίν ἀπό μένα.

Δέν ἔχω δικαίωμα νά παρακάμψω τή σειρά καί νά βγῶ μπροστά γιατί ὑπάρχουν κι ἄλλοι πρίν ἀπό μένα, οἱ ὁποῖοι ἐνδέχεται νά βιάζονται το ἴδιο.

Δέν ἔχω δικαίωμα νά μιλάω στό κινητό μου δυνατά, στή μέση της πλατείας γιατί οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι ἐνδέχεται νά ἐνοχλοῦνται ἀλλά καί γιατί δέν εἶναι εὐγενικό οὔτε δείχνει σωφροσύνη τό νά καθιστῶ κοινό ἀκρόαμα τή συζήτησή μου.

Δέν ἔχω δικαίωμα νά ἀφήνω τό παιδί μου νά κάνει φασαρία σέ δημόσιο χῶρο γιατί οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι δέν φταῖνε σέ τίποτε…

Τελικά, στόν 21ο αἰώνα, ἀπ’ ὅτι φαίνεται, οἱ συνθῆκες κοινωνικῆς συμβίωσης εἶναι χειρότερες ἀπό αὐτές πού βίωναν οἱ ἄνθρωποι στο παρελθόν! Διότι παλιά, ὅσο δύσκολη καί ἄν ἦταν ἡ ζωή τῶν ἀνθρώπων, ὁ ἕνας σεβόταν τόν ἄλλο, ὁ ἕνας βοηθοῦσε τόν ἄλλο, ὁ ἕνας ζοῦσε γιά τον ἄλλο, γιατί ἔδιναν προτεραιότητα στήν πνευματική τους ζωή καί στίς ὁδηγίες τοῦ Θεοῦ. Γι’ αὐτό καί ἦταν οἱ κοινωνίες καλύτερες! Σήμερα, ἐν ὀνόματι τῆς προστασίας τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων ἔχουμε ἰσοπεδώσει τά δικαιώματα τῶν ἄλλων! Ἡ ἀτομική ἐλευθερία ἔχει ἀφανίσει καί τήν στοιχειώδη εὐγένεια! Ὅμως δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε ὅτι ἡ εὐγένεια εἶναι στοιχεῖο τοῦ πολιτισμοῦ καί δείχνει τό ἐπίπεδο τῆς πνευματικῆς στάθμης τοῦ ἀνθρώπου.

(Πηγή: «ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ», Τεῦχος 121)