Πολλοί απόλαυσαν το ματς της Τετάρτης στο Ολυμπιακό Στάδιο που ανέδειξε νικήτρια του Τσάμπιονς Λιγκ τη Μίλαν. Η χαρά του ποδοσφαίρου στο έπακρο και χωρίς δυσάρεστα επεισόδια να αμαυρώνουν την εικόνα. Πόσοι όμως από εμάς υποψιάζονται ότι και το ποδόσφαιρο έχει τη σκοτεινή του πλευρά; Πόσα ξέρουμε για τα μαρτύρια στα οποία υποβάλλονται τα σώματα των ποδοσφαιριστών, σώματα που συχνά αντιμετωπίζονται ως πανάκριβα εξαρτήματα σε έναν χορό δισεκατομμυρίων;
Στα 72 του χρόνια έκανε ενέσεις στον εαυτό του με ένα υγρό που είχε βγάλει ο ίδιος από τους όρχεις σκύλων και ποντικών. Ενιωσε τόσο καλά που θέλησε να το ανακοινώσει στην Ενωση των Γάλλων Βιολόγων, και έτσι το 1889 ο Εντουάρ Μπράουν-Σεκάρντ, χωρίς βέβαια τότε να το υποψιάζεται καν, άνοιγε τα μάτια σε εκείνους που δεν θα δίσταζαν μισό αιώνα μετά να «ντοπάρουν» τους αθλητές ακριβώς όπως έκαναν από παλιά κάποιοι άλλοι με τα σκυλιά και με τα άλογα των ιπποδρομιών. Οσο περισσότερο μαθαίνει ο άνθρωπος για το πώς λειτουργεί το σώμα του, τόσο περισσότερο επεμβαίνει σε αυτό και το υποβιβάζει. Τα πειράματα αρχίζουν «ανώδυνα» από τον αθλητισμό, και τώρα τελευταία αποκαλύπτεται ότι όλο και περισσότερα κρούσματα έχουν συμβεί και με τους χρυσοπληρωμένους και τόσο δημοφιλείς άσους της μπάλας. Ενα επιπλέον κακό είναι ότι όλα αυτά περνούν στη συνέχεια στον υπόλοιπο πληθυσμό σαν τρόπος ζωής.
Η χημεία του ποδοσφαίρου
* Αναβολικά: ουσίες παράγωγες της ανδρικής ορμόνης «τεστοστερόνη» που έχουν «αναβολική» δράση, δηλαδή με την αρχαία έννοια της λέξης αυξάνουν την παραγωγή ιστών, όπως είναι οι μύες, αλλά και μια «ανδρογόνο» δράση, δηλαδή κάνουν πολύ έντονα τα ανδρικά χαρακτηριστικά. Οι ντοπαριστές, βέβαια, προσπαθούν να εκμεταλλεύονται την αναβολική δράση και να καταστέλλουν την ανδρογόνο δράση. Σε μεγάλες δόσεις προκαλούν επιθετική συμπεριφορά ακόμη και καρκίνο. Τα χορηγούν και στα ζώα λίγο πριν από τη σφαγή για να αυξήσουν τους μυς τους, άρα την παραγωγή κρέατος.
* Ναδρολόνη, στανοζολόλη: ορμόνες με δομή συγγενή με αυτήν της τεστοστερόνης, άρα και της χοληστερόλης. Είναι όμως πιο αποτελεσματικές από την τεστοστερόνη αλλά με λιγότερο έντονες τις παρενέργειες της ανδρογόνου δράσης.
* Κρεατίνη: σύνθετη ουσία που την αποτελούν τα αμινοξέα αργινίνη, γλυκίνη, μεθιονίνη, τη συνθέτει ο οργανισμός και κατά 95% αποθηκεύεται στους μυς με τη μορφή φωσφορικής κρεατίνης, και εκεί τους είναι χρήσιμη όταν εργάζονται σκληρά αφού δίνει την πολύτιμη φωσφορική ρίζα για να φτιαχτεί ΑΤΡ, το μόριο που εφοδιάζει με ενέργεια τον οργανισμό.
* Κοκαΐνη: βοηθάει να αντέχεις στα χτυπήματα και στις κακουχίες από τους συνεχείς και πολυάριθμους αγώνες.
* Αυξητικές ορμόνες: κατευθύνονται σε συγκεκριμένα συγκροτήματα μυών ανάλογα με τον αθλητή. Στους ποδοσφαιριστές, κυρίως προς τους μυς των ποδιών και τους αυξάνουν σχεδόν χωρίς τη σχετική άσκηση, μεγαλώνοντας όμως και την πιθανότητα δημιουργίας κακοήθων όγκων.
* Ενδορφίνες: παυσίπονες ουσίες που εκκρίνει ο οργανισμός, όταν όμως χορηγούνται επιπλέον ποσότητες υποτίθεται ότι ο αθλητής θα αντέξει σε περισσότερη προπόνηση, αλλά φυσικά θα χάσει την προειδοποίηση του οργανισμού ότι κάποιοι μύες πάνε να κλατάρουν.
* Διουρητικά: εκτός από την απώλεια βάρους χρησιμοποιούνται κυρίως για να αραιώνουν τα ούρα τόσο ώστε η περιεκτικότητα σε απαγορευμένες ουσίες να διατηρείται κάτω από το απαγορευμένο όριο.
* Ουσίες που αυξάνουν την παραγωγή τεστοστερόνης, κορτιζόνης και ινσουλίνης.
* Ερυθροποιητίνη: ορμόνη, η ταχυδακτυλουργία της δεκαετίας, που παράγεται από τον οργανισμό για να ρυθμίζει τη δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Με τρεις τρόπους οι άνθρωποι την παράγουν – οπότε ονομάζεται ΕΡΟ – για να την πουλούν σε όσους έχουν συμφέρον να αυξήσουν την ικανότητα πρόσληψης οξυγόνου στον οργανισμό τους, άρα και την αντοχή τους.
* NESP: σημαίνει Novelle Erythropoietin Stimulating Protein και περιέχει την ουσία darbopoetin alfa, εμφανίστηκε το 2001 και θεωρείται ότι είναι 20 φορές πιο αποτελεσματική, άρα και πιο επικίνδυνη από την ερυθροποιητίνη.
* Μάσκες: ουσίες οι οποίες μέσα ακριβώς στο «καρναβάλι» του ντόπινγκ παρεμβάλλονται και εμποδίζουν να φανεί στις εξετάσεις μια απαγορευμένη ουσία.
(Πηγή: “ΒΗΜΑ SCIENCE”, 27/05/2007)