- Η ΑΛΛΗ ΟΨΙΣ - https://alopsis.gr -

Γονιδιακός εφιάλτης για το Πεκίνο (Παναγιώτης Γεωργακόπουλος, Πνευμονολόγος)

"Για να πάψει το ντόπινγκ να έχει ενδιαφέρον» πρέπει να ανατραπεί όλο το αθλητικό οικοδόμη­μα που παρακινεί τους αθλητές σε συνεχώς μεγαλύτερες επιδόσεις, να αλλάξει εκ βάθρων η α­ντίληψη της κοινωνίας για τον αθλητισμό, να πάψει ο αθλητισμός να ενσωματώνει την ανταγωνιστικότητα στις δραστηριότητές του, αλλά να πάψει και η κοινωνία να χρησιμοποιεί τον α­θλητισμό ως μέσο καταξίωσης, ως μέσο πολιτι­κής υπεροχής, ως μέσο νεοπλουτισμού."

Οι νέες μέθοδοι ντόπινγκ προβληματίζουν έντονα τους διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων

Αν στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας είχαμε το επεισό­διο με τον Κεντέρη και τη Θά­νου περί τους 20 αθλητές που βρέθηκαν «ντοπέ» με διάφορα φαρμακολογικά σκευάσματα, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008 που θα γίνουν στο Πε­κίνο, η απειλή (ή καλύτερα το ενδεχόμενο) του «γονιδιακού ντόπινγκ» πλανάται από τώρα και ταλανίζει τους Κινέζους διοργανωτές αλλά και τους πα­ράγοντες της ΔΟΕ προκαλώ­ντας τους «Κίτρινο πυρετό».
Αρχές Δεκεμβρίου έγινε στη Στοκχόλμη, στο ινστιτούτο Καρολίνσκα, η πρώτη σύναξη των ειδικών ό­που συζήτησαν με κά­θε λεπτομέρεια τα προβλήματα που ανακύ­πτουν, το ενδεχόμενο να υπάρχουν «ντοπέ» αθλητές και αθλήτριες με γονιδιακά πλέον υ­λικά (κι όχι απλές «ο­δοντόκρεμες», όπως τα κλασικά φάρμακα!) αλλά και τους τρόπους με τους οποίους θα επιχειρήσουν τα ερ­γαστήρια του WADA και της ΔΟΕ να εντοπίζουν γονιδιακά τροποποιημένους αθλητές με απώτερο στόχο να δημιουργή­σουν μεθόδους προσδιορισμού των γονιδιακών τροποποιητών.
Η χρήση γονιδιακών παρα­γόντων από υγιείς οργανι­σμούς όπως είναι οι αθλητές α­πό την στιγμή μάλιστα που δεν αποσκοπεί και σε κάποια θεραπευτική τους παρέμβαση, συμπεριελήφθη στους απαγορευτικούς κανόνες του «ντόπινγκ» ήδη από το 2003.
Κανένα εργαστήριο όμως μέ­χρι σήμερα δεν έχει καταφέρει (εκτός από τα ισομερή της αυ­ξητικής ορμόνης και της ερυθροποιητίνης) να προσδιορίσει γονιδιακούς παράγοντες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να αυξήσουν την α­πόδοση των αθλητών, άρα για σκοπούς «ντόπινγκ».
Η ανάπτυξη της γενετικής βιομηχανικής έχει επιφέρει ση­μαντικές μεταβολές στην πα­γκόσμια ιατρική και τα προϊό­ντα της σε λίγα χρόνια θα εί­ναι ευρύτατα χρησιμοποιούμε­να όχι μόνο για θεραπευτικούς σκοπούς. Θα φθάσουμε δηλαδή στο σημείο όπου οι άνθρωποι θα παραγγέλνουν την τροποποίηση του γενετικού τους κώ­δικα, κατά περίπτωση.
Υπάρχει ωστόσο ένα ερώτη­μα που πρέπει να απαντηθεί πειστικά, σε περίπτωση που θε­λήσουν οι παράγοντες του α­θλητισμού να προσδιορίσουν αν ένας αθλητής είναι γονιδιακά «ντοπέ».
Το ερώτημα είναι, αν η υπε­ροχή των αθλητών έναντι κά­ποιων άλλων συναθλητών τους είναι γενετικά προκαθορισμέ­νη και απλώς η γενετική μηχανική θα έλθει να ενισχύσει αυ­τή την διάκριση.
Μέχρι σήμερα, η υπεροχή κά­ποιου αθλητή έναντι κάποιου άλλου δεν έχει μελετηθεί γενε­τικά, αλλά δεχόμαστε απλώς την φυσική του υπεροχή έναντι του άλλου και σε αυτήν «προ­σαρτάμε» την επιπλέον προπό­νηση που κάνει ο αθλητής.
Τα πράγματα δεν είναι καθό­λου απλά, διότι και από την μία και από την άλλη πλευρά του «ντόπινγκ» υπάρχει και ο αντί­λογος που είναι εξίσου πειστι­κός, όσο και η θέση των παρα­γόντων του αθλητισμού που εί­ναι ένθερμοι υποστηρικτές του αντι-ντόπινγκ.
Σε ό,τι αφορά το γονιδιακό «ντόπινγκ» ο δρόμος δείχνει να είναι μακρύς και στην δημι­ουργία νέων φαρμάκων ή μεθό­δων διέγερσης του γονιδιακού υλικού του ανθρώπου, αλλά και σε ό,τι αφορά τον αγώνα ε­νάντια στο ντόπινγκ και την ε­ξεύρεση μεθόδων προσδιορι­σμού των γονιδιακών τροποποιητών.
Ως το 2008 (ίσως και μετά) θα γίνεται πολλή συζήτηση για την ηθική διάσταση του ζητή­ματος, αλλά το να συζητάς για ηθική στον αθλητισμό και για ίσιες ευκαιρίες συναγωνισμού, εκτός από αυταπάτη είναι σαν να ψάχνεις ψύλλο στ’ άχυρα.
Πιο πολύ θα ταίριαζε στην περίπτωση του γονιδιακού ντόπινγκ η ρήση του Αποστό­λου Παύλου «Τα Αρχαία παρήλθεν, ιδού καινά γέγονε πάντα». Αυτό θα πρέπει να το α­ντιληφθούν πρώτα όσοι ασχο­λούνται με τον αθλητισμό ε­παγγελματικά, ή έστω συστη­ματικά κι όχι απλά, χάριν ανα­ψυχής και να αναπροσαρμό­σουν τους στόχους των αθλη­τών, την στρατηγική τους (προ­πόνηση κ.λπ.) καθώς και την φιλοσοφία τους για το αθλητι­κό κοινωνικό γίγνεσθαι.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στο θάνατο
Το γονιδιακό ντόπινγκ από τις πρώτες επι­στημονικές πληροφορίες που έχουμε, περικλείει τους ίδιους κινδύνους που περικλείει και το φαρμακολογικό ντόπινγκ, δηλαδή ανεπιθύμητες ε­νέργειες – πολλές φορές θανατηφόρες!- από την εξωγενή γονιδιακή παρέμβαση στον οργανισμό του ανθρώπου.
Όπως και στο φαρμακολογικό ντόπινγκ, έτσι και στο γονιδιακό θα έχουμε ποικιλομορφία πα­ρεμβάσεων, ανάλογα με τον τύπο του αθλητή που θέλουμε να πετύχουμε, δηλαδή αθλητή ταχυτή­των (ήδη φτιάχτηκαν τα πρώτα ποντίκια τύπου Σβαρτσενέγκερ), αθλητή αντοχής, αθλητή με­σαίων αποστάσεων, αθλητή άρσης βαρών, αθλη­τή μπάσκετ, βόλλεϊ, ποδοσφαίρου κ.λπ.
Ποιος θα μπορεί τότε να προσδιορίσει εργαστηριακά ποιο γονίδιο είναι του αθλητή και πιο γονίδιο εισήχθη με τεχνητό τρόπο στο σώμα του αθλητή.
Χωρίς να θέλω να απογοητεύσω κανέναν, αν μετά 10, 15 ίσως και περισσότερα χρόνια, πά­ψουμε να μιλάμε για ντόπινγκ γενικώς αλλά και αν πάψουμε να ξοδεύουμε τόσα εκατομμύρια για ελέγχους ντόπινγκ, θα είναι επειδή θα έχουμε α­ντιληφθεί ότι τόσα χρόνια κυνηγούσαμε μια χί­μαιρα.
Ωστόσο η ιατρική κοινότητα έχει χρέος να πα­ρεμβαίνει και να ενημερώνει σωστά τους αθλη­τές για τους ενδεχόμενους κινδύνους που εγκυμονεί η χρήση οποιασδήποτε ουσίας, είτε φαρ­μακολογικής, είτε τροποποιητικής του γενετικού κώδικα του ανθρώπου. Αυτό φυσικά δεν αρκεί.
Για να πάψει το ντόπινγκ να έχει ενδιαφέρον» πρέπει να ανατραπεί όλο το αθλητικό οικοδόμη­μα που παρακινεί τους αθλητές σε συνεχώς μεγαλύτερες επιδόσεις, να αλλάξει εκ βάθρων η α­ντίληψη της κοινωνίας για τον αθλητισμό, να πάψει ο αθλητισμός να ενσωματώνει την ανταγωνιστικότητα στις δραστηριότητές του, αλλά να πάψει και η κοινωνία να χρησιμοποιεί τον α­θλητισμό ως μέσο καταξίωσης, ως μέσο πολιτι­κής υπεροχής, ως μέσο νεοπλουτισμού. (Πηγή: ‘ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ’ 11/1/2006)