- Η ΑΛΛΗ ΟΨΙΣ - https://alopsis.gr -

Από τον Αββά Ισαάκ στον Ντοστογιέφσκυ (Αρχ. Βασίλειος Γοντικάκης, προηγούμενος I. Μ. Ιβήρων Αγ. Όρους)

Πν μέτρον ριστον. Ὁ ἄνθρωπος εναι τμέτρο, ὁ ἅγιος νθρωπος. Κι ὁ Ἀββς σακ εναι να μέτρο γιτν νθρωπο, τζωκατν τέχνη κατδρσι.

Ποβρίσκεται! Πς ζ! Πς γράφει! Τί ποίησι, τί φιλοσοφία, τί ψυχολογία κάνει! Πς δρ, συχάζει, κινεται καὶ ἀκινητε!

Μπορομε διατονκρίνωμε τος νθρώπους; Δν εναι μεγάλος, μέγιστος, μοναδικός; Δν εναι δικία αθάδεια νσυγκρίνωμε μτέτοια μεγέθη λους τος λλους, μς, τος κοινούς;

Θὰ ἀπαντοσα δίσταχτα: χι. ν ταν κάποιος ποὺ ἀνέπτυξε μία δρσι κάποιος ποεχε μερικὰ ὅλως ξαιρετικφυσικχαρίσματα καδιατν κατέπληξε τν νθρωπότητα, δν θὰ ἦταν σωστντν πάρωμε σν μέτρο κρίσεως κασυγκρίσεως τν νθρώπων. δῶ ὅμως συμβαίνει κάτι λλο: τοτος ὁ Ἀββς εναι μέγιστος καὶ ἀνθρωπινότατος. Εναι μεγάλος καπροσηνής. Κοντά του ομεγάλοι νοιώθουν λάχιστοι καομικροπαίρνουν θάρρος, μπορον νκινηθον.

Δν κολακεύει τν να, οτε περιφρονετν λλο. Δν γνοετος πόνους, τς κλίσεις κατος καημος κανενός. Ατς εναι να ρτιο σύνολο. νας ριμος καρπς τοΠνεύματος, ποτν ριμότητά του φανερώνει μτχρμα, τὸ ἄρωμα, τν παλότητα, τγεσι.

Εναι νθρώπινος, ταπεινός· καταλαβαίνει, γνωρίζει βαθιτς δυναμίες τοταλαίπωρου κόσμου. Δν εναι κανες κριτς τεγκτος ἢ ἱεροεξεταστς νίλεως. Εναι γνώστης τν δυναμιν κατς πτωχείας μας, μέτοχος τς φύσεώς μας καταυτόχρονακοινωνς τς χαρς κατς παρακλήσεως τομέλλοντος αἰῶνος.

Δν διαπληκτίζεται μκανένα. Δίδει φορμς καπεριμένει. Λέει τν λήθεια κατν φήνει νδράση μέσα μας.

Καγιτλογοτεχνία καὶ ἐξομολόγησι τν λογοτεχνν: Τς ξέρει, τς καταλαβαίνει, τς γνωρίζει, τς δέχεται. Εναι καὶ ὁ ἴδιος λογοτέχνης. Κατόσο πολλογοτέχνης, ποφτάνει στσημεο νμν εναι. χει ξεπεράσει τλογοτεχνία καβρίσκεται στν πέκεινα χρο, που δηγετν νθρωπο ὁ ἀληθινς πόνος καὶ ὁ καημς τς λογοτεχνίας.

ντας μεγάλος, σέβεται τν μικρό, τν ταπεινό. Σέβεται κατος λογοτέχνες, τος γνες κατς ξομολογήσεις τους, περισσότερο π’,τι οἱ ἴδιοι ολογοτέχνες, πολίγοολὺ ὅλοι βρίσκονται στν χρο τς φθορς, τς μιλλας, τς ζήλειας κατς προσπάθειας ντξεπεράσουν λα ατά.

Τμήνυμα: Μπορενγίνη ὁ ἄνθρωπος λίγο σν τν ββᾶ Ἰσαάκ. Νὰ ἡσυχάση ν σζῆ ἐπγς. Κανὰ ἐπιβιο μέσα στος πολλος ειζώως, νθὰ ἔχη πέλθει ες τς αωνίους μονάς.

κούγοντας να λογοτέχνηαίρνουμε ς παράδειγμα τν Γιργο ωάννου, πως παρουσιάζεται στ«Ες αυτόν»), βλέποντάς τον νὰ ἀγωνίζεται νβρμιὰ ἰσορροπία· νὰ ἀκροζυγιάση δίκαια τζωή του, τὸ ἔργο του· βλέποντάς τον νθέτη προβλήματα μεγάλα τιμίως, νψάχνη γιτγνήσιο κααθεντικστπεριεχόμενο καστν κφρασι τς δουλεις του, δν μπορες νμείνης συγκίνητος. λος ατς ὁ ἀγώνας κάτι σο λέει· κάτι μπορενπσποιον γωνίζεται τίμια στν ποιονδήποτε δικό του τομέα. Μόνο κάτι μένει νπςφσον τν βλέπεις νβασανίζεται γιτγνήσιο. Καατεναι λόγος τοΚυρίου: «τι ν σοι λείπει» (Λουκ. 18, 22):

φοτδίνεις λα·φοῦ ἐγκαταλείπεις τσχετικά·φοῦ ἔφτασες στσημεο νμσὲ ἐνδιαφέρει προβολή·φοπονς, σκέπτεσαι τν ναγνώστη σου, τν νθρωπο· τότε γιατί δν κάνεις να κόμη βμα; Τβμα ατ σο τδείχνει ὁ Ἀββς σαάκ.

Δν σο λέει ὁ Ἀββς, μτζωκατγραπτά του, «γκατάλειψε τν γώνα σου». Δν πορρίπτει τν προσπάθειά σου. Νοιώθει τχαρποζς καὶ ἀπολαμβάνεις γράφοντας καδημιουργώντας τίμια. Δν σο τὸ ἀρνεται. Δν θέλει νσσταματήση. Θέλει νσὲ ἐλευθερώση πτν νακύκλωσι τς φθορς: νσπάση τφράγμα πο σο δεσμεύει τν πορεία· νσσπρώξη στὰ ἄπατα νερτομυστηρίου τς ζως.

Ατς βλέπει τι σκλείνεις τν αυτό σου. Φυλακίζεις τεναι σου, ποδιψ τν λευθερία. Σταματς τλογοτεχνική σου ξέλιξι, περιορίζεις τν ρίζοντα τς ζως σου, στερες πτν αυτό σου νοίγματα πρς νέες πεκτάσειςθανάτους καὶ ἀναστάσεις– ποκαταξιώνουν τν νθρωπο κακαθιστον τέρμονη καὶ ἀέναη τλογοτεχνικδημιουργία κατχάρι της.

κολουθώντας πισττν ββμπαίνεις πιπολμέσα στν νθρωπο. Καὶ ὁ κάθε νθρωπος σσένα. λοι μαζπροχωρετε δελφωμένοι πρς τν καινκτίσι, ναπνέετε στν συχο έρα τς δέσμευτης λευθερίας. Αξάνεστε τελείωτα καδιαστέλλεστε σταμάτητα, ταπεινούμενοι, συστελλόμενοι, θυσιαζόμενοι γιτμέγιστα.

Στσοβαρλογοτεχνία ναμφίβολα βρίσκεις συμπυκνωμένη κάποια νθρωπιά. ναπαύεσαι, συμφωνες. Παίρνεις στοιχεα ζως. Ἡ ἀνάπαυσι ρχεται μέσα σου, καμικαινούργια δύναμι καὶ ὄρεξι ποκτᾶ ὁ ἑαυτός σου γιτσυνέχισι τοῦ ἀγώνα.

λλὰ ἡ τελικὴ ἀπειλ μένει νοιχτή. Προχωρες. Καφτάνεις στν θάνατο, στν τάφο. Τότε οφίλοι λογοτέχνες μπορενσο φέρουν μὲ ἀγάπη να μπουκέτο λουλούδια μιὰ ἀνθοδέσμη καλν καμετρημένων λόγων. Δν μπορον μως νσὲ ἀπαλλάξουν πτν θάνατο· νὰ ἀκυρώσουν τν «σχατο χθρό» (Α΄ Κορ. 15, 26). Τνοιώθουνσχετα ν πολθτόθελαν νεναι διαφορετικάτι βρίσκονται δθε τοθανάτου.

Μπορεῖ ὅμως ὁ ἄνθρωπος νμπολιαστσὲ ἕνα δέντρο είζωο. Μπορενγίνη «κλμα τς μπέλου τς Ζως». Μπορεῖ ἡ ἄσκησί του νσυνδεθμμίαν λλη. Μπορενβαφτιστῆ ὁλόκληρος. Νπροσφερθ, νπεθάνη, πως τζητον οἱ ἀληθινοὶ ἐραστς τς λήθειας. Καπεθαίνοντας, συνθαπτόμενος ες τν θάνατον τοῦ Ἰησο, νσυναναστηθμαζί Του σμικαινζωή.

τσι, πτν πολλὴ ἀνθρωπιά, τν ποία πετυχαίνουν μτν γώνα κατν κόπο ποκαταβάλλουν, οἱ ἀληθινολογοτέχνες μπορον νπροχωρήσουν φυσιολογικστθεανθρωπία.

λόγος καὶ ἡ ὕπαρξι τολογοτέχνη γκεντρίζεται στζωτν αώνιο. Τρέφεται π’ ατήν. Τρέφεται πτν να Λόγο, «διοτπάντα γένετο καχωρς ατοῦ ἐγένετο οδὲ ἓν γέγονεν» (Πρβλ. ω. 1, 3).

Τότε βρίσκουν ατποπροσδοκον. Ψηλαφον ατποὺ ὑπαινίσσονται καὶ ἐνσαρκώνουν ατποὺ ἐπιθυμον. Συνεχίζουν τν γώνα τν λογοτεχνικό. Τος δίδεται τὸ ἀνέφικτο, τος χαρίζεται κενο πο«πκαρδίαν νθρώπου οκ νέβη» (Α΄ Κορ. 2, 9).

Δν σταματκάπου πορεία, ἡ ἐπέκτασι, ἡ ἄνοδος. Συνέχεια προχωρες. πεκδύεσαι τν προβολή. γκαταλείπεις τν μυνα. λα σο κάνουν καλό. Μὲ ἄλλο σχολεσαι. ποφεύγεις τὰ ἀνθρώπινα καβρίσκεις τος νθρώπους. Φτάνεις στσιωπή. Καμιλμὲ ἄλλο τρόπο λόγος καὶ ἡ ζωή σου.

ταν νεβῆ ἡ θερμοκρασία, κολλον τμέταλλα. ν εσαι παιτητικς στζωή σου, μπορες νὰ ἔλθης σὲ ἐπαφμτν ββᾶ Ἰσαάκ. Ατς θσμυσταγωγήση στκεκρυμμένα. Θσπαραλάβη πὸ ἐκεποσταματς. Θσπιάση πτχέρι τότε πονοιώθεις τι δν μπορες νὰ ἀνεβς. Θσβοηθήση νπροχωρήσης στν δρόμο σου. Θσοῦ ἀποκαλύψηθτδς καθτζήσης μόνος σουτι βασιλεία τοΘεοῦ ἡ μέλλουσα χαρίζεται στος νθρώπους δη πσήμερα.

Καμένει ὁ Ἀββς κριτήριο καμέτρο· γιτούτη τζωκατν λλη· γιτδιαγωγκατγράψιμο· γιτδρσι κατθεωρία· γιτν ντιμετώπισι κάθε ετυχίας συμφορς· γιτν ποκρυβ κατφανέρωσι· γιτσιωπκατν λόγο. […]

ν ὁ Ἀββς σακ χη τν νεξιχνίαστο πλοτο τς Χάριτος· ἐὰν πολλολογοτέχνες μπορον πολλνπάρουν κανβοηθηθον π’ ατόν

πάρχει καὶ ἡ ξεχωριστπερίπτωσι τοΝτοστογιέφσκι, που πνευματικσυγγένεια καὶ ὁμοιότης –παρλη τν μφανκαμεγάλη διαφοράμτν ββεναι ναμφισβήτητη. Μπορομε νπομε: κοσμικς ββς σαάκ.

τσι, μπορες καγιατόν, τν ερκαμέγιστο λογοτέχνη, νμιλήσης στν περθετικβαθμό, γιατ παραμένει σαεστπαγκόσμιο στερέωμα να παρήγορο φαινόμενο, ς δρο τοΘεοκακαρπς τοΠνεύματος.

Δν σο παριστάνει τν δάσκαλο. Δν σο λέει κάτι ξωτερικκαὶ ἀνώδυνα. Σο προσφέρει ατποὺ ἐρρευσε πτν καρδιά του, ποδν εναι δικό του, λλτοΠνεύματος.

Ατς ὁ ἐπαναστάτης πίστεψε στν Θεάνθρωπο καὶ ὁμολόγησε: «ν μοῦ ἀποδείξετε τι Χριστς εναι ξω πτν λήθεια, γθέλω τν Χριστό, κι χι τν λήθεια»1· τν Χριστποεπε: «πιστεύων ες μέ, ποταμοὶ ἐκ τς κοιλίας ατορεύσουσιν δατος ζντος. Τοτο επε περτοΠνεύματος οὗ ἔμελλον λαμβάνειν οπιστεύοντες» (ω. 7, 38-39).

πμέσα του ρέουν ποταμοπαρακλήσεως, ποτν κέρδισε μετὰ ἀπχίλια βάσανα, πόνους, πειρασμούς, θανατικς πειλς κακάτεργα. Ατπαρασύρει καζωογονετος πάντας. τσι, χει νπκαλέει πολλά. Καδιλων προσφέρεται τὸ ἕνα·παράκλησι, παρηγοριτοΠνεύματος.

Ατς σν νκάθεται κάπου μόνος. Συζητμτν αυτό του. Διαλέγεται μτπολυπρόσωπο εναι του. (Εναι γνωσττλεγόμενο τι στος δελφος Καραμάζωφ ὁ ἴδιος συγγραφέας ατοπεριγράφεται σλες τς μορφς τν δελφν.) Καεναι ληθινός. Δημιουργεκλίμα εκρατο γύρω του. ναδίδει μαγευτικμουσική. Σκορπᾶ ὑλικπολύτιμο δωρεάν. Καμαζεύεται λος κόσμος γύρω του. Τν κούει. Μένει μαζί του. Τν παίρνει μέσα του. Τν δέχεται σν δικό του. Ποτίζεται ρίζα βαθι το κάθε μαραμένου μτνερπορέει πὸ ἐδ. Γιατρεύονται οπόνοι κασυσφίγγονται οπαράλυτοι στθερμνερτούτης τς αματικς πηγς.

Ντοστογιέφσκι παρακολουθετν στορία σωθεν. Ζτν μπειρία τν ρώων του. Γνωρίζει μκοινωνία ζως τί συμβαίνει μέσα τους. Καατὴ ἡ πείρα, μέσα γνσις, συνέχεια φανεροται στδιήγησι. Συναρμολογετγεγονότα. Πλέκει τος διαλόγους. Στρώνει τς φράσεις. Λέει κάτι ξεκάθαρα τὸ ἀφήνει νὰ ἐννοηθ. Πάντοτε μως ατς πμέσα δηγεῖ ἀπαρασάλευτα τπράγματα κεποθέλει. , καλύτερα, Χριστς τκατευθύνει μτπανάγιο θέλημά Του.

Εναι λα δονήσεις σεισμο, τοῦ ὁποίου τὸ ἐπίκεντρο βρίσκεται στβάθη τς ζως τοΝτοστογιέφσκι. τσι, ταν κάτι φανερώνεται, κάτι κινται στν πιφάνεια, σημαίνει τι ταυτόχρονα, πτβάθος μέχρι τν πιφάνεια, λο τσμα τς γςτεναι τοΝτοστογιέφσκιδονεται καμετέχει στγεγονός. Ατς βρίσκεται λόκληρος μέσα σὲ ὅλους τος ρωές του. Ταυτίζεται ματος συγχύτως.

Πόσο παθιασμένα καπειστικὰ ὑποστηρίζει τν κάθε μιθέσι! Πς καοδύο πλευρές, οδύοπόψεις τοῦ ἴδιου θέματος, χουν τδίκια τους! Καπς ἡ Ἀλήθεια, ποεναι πρόσωπο θεανθρώπινο, ξεπερντος στοχασμος ποθέλουν νπον τὸ ἄρρητο τς πόψεις ποχωρίζουν τος νθρώπους!

Καὶ ὁ Ντοστογιέφσκι κυκλοφορεῖ ἀοράτως ν λευκος μεττοῦ Ἀναστάντος χαρίζοντας ερήνη καχαρστος πεγνωσμένους κακαταφρονημένους.

Σο κάνει κριτική, χωρς νσο τλέη. Σο προσφέρει γεία ψυχς σχολίαστα. Σο μιλ, χωρς νὰ ἀπευθύνεται σσένα. Σοῦ ἀναμοχλεύει σοβαρότατα προσωπικθέματα, μονολογώντας καθαυτόν.

Καὶ ἐπειδσὲ ἀφήνει λεύθερο, πς κοντά του. πειδδν σο κάνει τν δάσκαλο, τεντώνεις τατί σου. πειδὴ ἔχει ατποθέλεις, μένεις πάντα, θελά σου, δίπλα του.

ν ζητοσε ντν κούσουν, ατκαμόνο θὰ ἦταν καννδιώξη τος νθρώπους πκοντά του. Θὰ ἦταν πόδειξι τι λέει ψέματα.

Τψεύτικο προβάλλεται καζητᾶ ὀπαδούς. Τὸ ἀληθιντιμται περιφρονούμενο κασώζει ατος πομπορον ννοιώσουν τν ξία του.

Δν πιδιώκει κάτι δικό του, λλφανερώνει κενο πολειτουργεκακαταλήγει καττθέλημα τοΘεο.

Κάνει φαινομενικκάτι τὸ ἄσχετο καμπλεγμένο. Οἱ ἥρωές του εναι συχνπαράφρονες, δαιμονισμένοι καὶ ἐγκληματίες. Οἱ ἱστορίες του εναι φορτωμένες καπεριπεπλεγμένες, λλὰ ὁ ἄξονάς του σταθερός. Κατσημεο που δηγε, σαφς καπαρήγορο. λοι ρχονται κούσια πρς ατόν, κεποβρίσκεται τὸ ἄγνωστο εναι τους, τὸ ἄλγος τονόστου.

«που ἐὰν τπτμα, κεσυναχθήσονται οἱ ἀετοί» (Ματθ. 24, 28). Καοἱ ἄνθρωποι ρχονται στπτμα, στν πόνο, στν τάφο, π’που ζωή.

Πόσοι πολλοὶ ἀλληλοσπαρασσόμενοι, ποδν μπορον νὰ ἀνεχθον ὁ ἕνας τν λλον, χουν τν Ντοστογιέφσκι μέσα στν καρδιά τους! χουν τφωτογραφία του μέσα στν πιδικό τους χρο! χουν τμαχαιριτοπόνου του ναμορραγκανμαλακώνη τσωθικά τους!

Δν μπορες νδιαβάσης τν Ντοστογιέφσκι, ν ζητς ττίμια, κανμείνης ὁ ἴδιος. Δν μπορες ντν διαβάσης, τν ρα πομπορες νπάρης τμήνυμά του, καντν ξεχάσης. Γίνεται δικός σου. Γίνεσαι δικός του. δελφωθήκατε σνα χρο βαθύ, ψηλό, ερύχωρο· σνα χρο ποὺ ἀνήκει σλους. Καχωρον λοι.

φωνή του καταργετος χωρισμούς. λόγος του πάει βαθιά. Περνᾶ ὅλα τγρανιτώδη πετρώματα τς νθρώπινης σκληρότητος. ψυχή τουχει ντοχὴ ἀτσαλιοκαεαισθησία γγέλου. Μπαίνει στν πιβαθχρο τοσπιτιοσου, που δν μπκες κόμη. Σοτραγουδκάποιο τραγούδι τν προγόνων σου, ποδν τὸ ἄκουσες ποτέ, νῷ ὁ σκοπός του μυρμηδίζει σταμα σου. Σπάει πολπίσω, στν ρχή, π’που λοι ξεκινμε. Σπροχωρεπολμπροστά, στμέλλον, που λοι συναντιόμαστε, καὶ ἀγκαλιάζει φονις τθύμα καὶ ὁ σκοτωμένος τν φονιά.

Ατς ποὺ ἔχει μέσα τουνα πυράκτωμα γάπης, ς πλοτο προσωπικς ζως, καμιπαράφορη δίψα τοῦ ἀπολύτου. Ατς πονοιώθει τχάρι τς ταπεινώσεως κατν γγελικλεπτότητα τομικροπαιδιοῦ ἀλλκατς καρδις τοπληγωμένου μέθυσου ἢ ἐγκληματία. Ατς ποζ, ασθάνεται κακρύβει μέσα τουλους τος πόνους τοκόσμου, τος τύπους τν νθρώπων, καστίποτε δν θέλει νβλάψη κανένα. Ατς ποκράτα λα τθέματα νοιχτά, γιατ δν λέχθη κόμη τελικς λόγος πτν Θεν Λόγον, πομπορεκαὶ ὀφείλει ντν π, πειδεναι ἡ Ἀγάπη. Ατς ποὺ ἔχει αττν εαισθησία, μεγαλοθυμία καεθύνη. Ατς ποκανένα δν γνοε, δν πορρίπτει, δν δικε, καμς φήνει μόνους ντκαταλάβωμε. Ατς ποβασανίζεται, θυσιάζεται, πεθαίνει γιτν λευθερία κατν νότητα λων μας. Ατς ποδν ζχωρς τος λλους, λλχάριν τν λλων.

Ατς ταν μιλ, λοι σιωπον, γιντν κούσουν. κούγοντάς τον, σβήνουν οθόρυβοι κατπαράσιτα. Καθένας κούει τβαθύτερη φωντοῦ ἑαυτοτου, γιατὶ ἀληθινὰ ἀκούγεται ὁ ἀπ’ρχς καὶ ἕνας Λόγος.

Ατς νέβασε τὸ ἐπίπεδο τς ζως τοῦ ἀνθρώπου, τς δουλεις κατς δημιουργίας του πιψηλὰ ἀπὸ ὅλους τος λλους, γιατ κατέβηκε στκατώτατα μέρη. Δοκίμασε τν βάστακτο πόνο καδν δυσανασχέτησε. λλὰ ἀπμέσα του βγκε λόγος καδιάθεσι εγνωμοσύνης γιὰ ὅλα του τβάσανα. Πρε βοήθεια. Βρκε τμυστικό. Δέχτηκε τπροζύμι τς Βασιλείας. Καὶ ὅλο τφύραμα τς ζως κατς δημιουργίας τουνέβηκε μτδραστικζύμη τς μελλούσης Βασιλείας.

Εναι πολβασανισμένος καπαρηγορημένος· στν πιβαθὺ ἅδη κατεβασμένος κασὲ ὁλοφώτεινο ορανὸ ἀνεβασμένος. Πέρασε τζωηφόρο νέκρωσι. Ζτνεκρανάστασι. Γιατό, χει τδυνατότητα κατχάρι νδώση τεαγγέλιο τς χαρς πρς λους.

Ατγίνεται, πειδτζ. Λέγεται μόνο του. Καδιλων σα λέει, διλων σα βάζει τος ρωές του νλένε, ντσακώνωνται, νχαριεντίζωνται, φανερώνεται καπροσφέρεται ατό, τὸ ἕνα κασωτήριο.

Νομίζει ὁ ἄλλος τι, διαβάζοντας Ντοστογιέφσκι, διαβάζει στυνομικμυθιστορήματα συγγραφέα νατόμο τς νθρώπινης ψυχς, ποκάνει τχαρτογράφησι τοῦ ἄγνωστου καὶ ἀπλησίαστου εναι μας. τσι εναι. Τκάνει λα ατά. λλτσημαντικότερο εναι τι, διλων ατν, νσταλάζει μέσα μας τν παράκλησι τοΠνεύματος κατβεβαιότητα τι πάρχει κενος ποσυνέχει τπάντα·γαπκασώζει τν νθρωπο.

Ντοστογιέφσκι ξέρει τν λήθεια τς ζως. Εναι γεμάτος βαριχαρά. Ξέρει τί περιμένουν οἱ ἄλλοι π’ ατόν. Καποὺ ὀφείλει καμπορετώρα ντος κατευθύνη:

Νμβιαστον νὰ ἐλπίσουν, στηριζόμενοι σπράγματα πρόσκαιρα, «ος οκ στι σωτηρία» (Ψαλμ. 145, 3).

Νμβιαστον νὰ ἀπελπιστον, νομίζοντας τι ἡ ὅποια δοκιμασία τους εναι ρρώστια πρς θάνατον.

χει Θες γιὰ ὅλους μας, ρκενταπεινωθομε, νσυγχωρομε κανπεριμένωμε.

τσι, ετε διαβάσεις τν ββᾶ Ἰσαάκ, ετε τν Ντοστογιέφσκι, παίρνεις ν τέλει τὸ ἴδιο μήνυμα, τχάρι κατν παρηγοριά.

Ατς συγγραφέας εναι να βιωματικκαὶ ὁλοζώντανο σχόλιο στν ββᾶ Ἰσαάκ. Κα«ντοστογιεφσκικά», μὲ ὅλα του τὰ ἔργα, πιστοποιεκαὶ ἐπικυρώνει τδιπλβεβαιότητα τοῦ Ἀββοεναι καδική του):

Χωρς μεγάλους πειρασμούς, δν δίδονται μεγάλα χαρίσματα (βλ. λόγο μς΄, σ. 192). Καί: χαρὰ ἡ ἐν τΘεεναι σχυροτέρα τς παρούσης ζωςρβλ. λόγο λη΄, σ. 163).

 

Σημείωση:

1. Βλ. παντα τοΝτοστογιέφσκι (στρωσικά), γ. Πετρούπολη 1985, τόμ. 28, σ. 176.

 

(Ἀπτβιβλίο “Φς Χριστοφαίνει πσι”, κδ. . Μ. βήρων και από το Περιοδικό “Πειραϊκή Εκκλησία” τεύχος 255 Ιανουάριος 2014, Αφιέρωμα στον Φ.Μ. Ντοστογιέφσκυ)

 

 

(Πηγή ψηφ. κειμένου: antifono.gr [1])