ΕΛΕΓΕ ο σοφός Σενέκας: «Τίποτα δεν κόστισε στην ανθρωπότητα περισσότερο από την οργή. T’ αποτελέσματά της είναι δολοφονίες, δηλητηριάσεις, πόλεμοι, πυρκαγιές και πόλεις κατεστραμμένες».
Σαν απροσδόκητη καταιγίδα και προσωρινή τρέλα χαρακτηρίζει εύστοχα την οργή ο Μέγας Βασίλειος στο λόγο του «Κατά οργιζομένων».
Ποιος δεν ένιωσε το πυρωμένο βέλος της; Ποιος δεν θρήνησε για τ’ απρόβλεπτα αποτελέσματά της; Η οργή και ο θυμός είναι κοινά σ’ όλους τους ανθρώπους πάθη. Από το πλέον δυσδιάκριτο σκίρτημα της καρδιάς μέχρι την αιματηρή χειροδικία έχουμε μιαν απέραντη κλίμακα εκδηλώσεων, που κάθε άνθρωπος επισημαίνει ανάλογα με την ευαισθησία του. Και η εμπειρία αυτή είναι τόσο οδυνηρή…
Για τον πιστό χριστιανό και η πιο μικρή αντίδραση σε μια δίκαιη ή άδικη προσβολή ενός συνανθρώπου εμφανίζεται ως παράβαση των εντολών τού Θεού, ως έστω και προσωρινό σβήσιμο της αγάπης, ως απομάκρυνση της θείας χάριτος από την καρδιά και ως κυριαρχία πνεύματος δαιμονικού.
Η ομιλία, που ακολουθεί σε νεοελληνική απόδοση, αποτελεί ένα θαυμαστό δείγμα τής σφιχτοδεμένης αρχιτεκτονικής τού βασιλειανού λόγου και της ψυχογραφικής δεινότητος του μεγάλου πατρός της Εκκλησίας.
Αφού περιγράφει με ζωηρά χρώματα τις εκδηλώσεις και τα φοβερά αποτελέσματα της οργής, δεν παραλείπει ν’ αναφέρει και τους τρόπους αντιμετωπίσεώς της, παραθέτοντας περιστατικά από την Αγία Γραφή.
Ιδιαίτερα όμως επιμένει στο μέσο τής ταπεινοφροσύνης και στην προβολή τού παραδείγματος του Κυρίου, για να μας βοηθήσει στη λύτρωση από την πιο συχνή, την πιο κοινή και την πιο απροσδόκητη καταιγίδα που αντιμετωπίζουμε.