Λειτουργική Τάξις

Η ευχαριστιακή νηστεία και η Θ. Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων (Πρωτοπρ. Αναστάσιος Κ. Γκοτσόπουλος, Εφημέριος Ι. Ν. Αγ. Νικολάου Πατρών)

(ιστορικοκανονική προσέγγιση)

Αναμφισβήτητα η Θ. Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων διασώζει αρχαία λειτουργική πρακτική[1], αλλά κυρίως το ασκητικό ήθος και την πνευματικότητα της Ορθοδόξου παραδόσεως μέχρι τις ημέρες μας.  Η περίοδος της Μ. Τεσσαρακοστής είναι η κατ’ εξοχήν πένθιμη περίοδος της Εκκλησίας μας. Το πένθος δηλούται με την απαγόρευση τελέσεως εορταστικών εκδηλώσεων και ακολουθιών[2], αλλά και με δύο πρακτικές που σχετίζονται άμεσα με το υπό εξέταση θέμα: με την καθιέρωση αυστηρότατης νηστείας και με την απαγόρευση τελέσεως Θ. Λειτουργίας τις καθημερινές ημέρες της Μ. Τεσσαρακοστής. Διαβάστε περισσότερα »

Ο προσανατολισμός εν τη Λατρεία (Αρχιμ. Νικόδημος Μπαρούσης, Ηγούμενος Ι.Μ. Χρυσοποδαριτίσσης Νεζερών)

Το πρόβλημα της θέσεως του λειτουργού και των πιστών κατά την τέλεσιν της θείας Ευχαριστίας δύναται να εύρη ικανοποιητικὴν απάντησιν, όταν αυτό τεθή εντός του γενικωτέρου πλαισίου της λατρευτικής τοποθετήσεως των χριστιανών. Διαβάστε περισσότερα »

Τα δεύτερα πληρωτικά της Θ. Λειτουργίας του Χρυσοστόμου (π. Νικόλαος Μέζης)

Στις τελευταίες εκδόσεις “Ιερατικών” (βοηθημάτων των ιερέων για την τέλεση των ακολουθιών της Εκκλησίας), που πραγματοποιούνται συνήθως υπό την εποπτεία και καθοδήγηση διακεκριμένων λειτουργιολόγων της ημερών μας, τα δεύτερα πληρωτικά της Θείας Λειτουργίας του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου τίθενται πλέον εντός αγκυλών ή αναφέρονται με μικρά πλάγια γράμματα, δίνοντας την δυνατότητα στους λειτουργούς ιερείς και διακόνους να τα παραλείψουν. Πλέον τούτου, φαίνεται πως γίνεται και μια προσπάθεια για πρόληψη των πιθανών αντιδράσεων και εκτόνωση της ανησυχίας που εύλογα θα μπορούσε να δημιουργηθεί σε παλαιοτέρους Κληρικούς, οι οποίοι τα παρέλαβαν ως κάτι δεδομένο, με προσθήκη υποσημειώσεων που ξεκαθαρίζουν ότι τα πληρωτικά αυτά προσετέθησαν μεταγενέστερα στο σημείο αυτό της Λειτουργίας. Πώς δικαιολογείται, όμως, αυτή η επιλογή, ή καλύτερα, προώθηση της συγκεκριμένης αυτής λειτουργικής τακτικής;

Διαβάστε περισσότερα »

Ερωτήσεις σχετικές με συνήθειες κατά την Θ. Λειτουργία

Αν ευκολύνεστε να μου καταθέσετε την άποψή σας για ορισμένες απορίες σχετικά με κάποιες συνήθειες των μελών των αδελφοτήτων.

1) Επιτρέπεται λαϊκός να κάνει κήρυγμα μέσα στην εκκλησία κατά τη διάρκεια της Θ. Λειτουργίας;

2) Γιατί υποστηρίζουν ότι δεν μπορεί να τελεστεί Λειτουργία χωρίς την παρουσία έστω και ενός λαϊκού όταν και ο Άγιος Σπυρίδων λειτουργούσε μόνος του αλλά και ο π. Επιφάνιος Θεοδορώπουλος, από ότι έχω διαβάσει, αναφέρει ότι μπορεί να τελέσει ακόμη και μόνος του ο ιερέας Λειτουργία;

3) Η Λειτουργία γίνεται, όπως λένε, μόνο με σκοπό να κοινωνήσει ο πιστός ἤ και για άλλους λόγους (ενίσχυση Αγίων, νεκρών, ελαχιστοποίηση επιρροής από τον πονηρό, συγχώρεση αμαρτιών κ.τ.λ.);

4) Επιτρέπεται λαϊκοί και μάλιστα αφιερωμένοι (δεν μιλάμε για μικρά παιδάκια) να μπαινοβγαίνουν στο Ιερό;

Διαβάστε περισσότερα »

Ιστορική αναδρομή περί της μυστικής αναγνώσεως των ευχών της Θείας Λειτουργίας (π. Ευθύμιος Μουζακίτης, εφημέριος Αγ. Κοσμά του Αιτωλού Αμαρουσίου)

(Τό Μυστικό τῆς Ὀρθοδόξου Λατρείας)

Μελετώντας την Πατερική γραμματεία που σχετίζεται με τη Θεία Λειτουργία, θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν ότι οι Πατέρες, αναφερόμενοι εις τον τρόπο της αναγνώσεως των ευχών της Θείας Λειτουργίας, δεν τη μελετούν ιστορικώς, δεν συζητούν τους πιθανούς τρόπους ανανεώσεώς της, γνωρίζοντας καλά ότι τό θέμα αυτό δέν αποτελεί παρωνυχίδα, ούτε μία τυπική διάταξη, αλλά εκφράζει τη θεολογία της λατρείας και την ουσία της όλης πνευματικής και εκκλησιαστικής ζωής.  Κατ’ αυτούς είναι δεδομένο πως ό,τι συνιστά «θεσμοθεσίαν» της Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι άνωθεν και εξ αρχής παραδεδομένο. «…των Αγίων λειτουργός και της σκηνής της αληθινής, ην έπηξεν ο Κύριος, και ουκ άνθρωπος» (Εβραίους η΄, 2).
Μία σύντομη ιστορική επισκόπηση μας αποδεικνύει ότι οι ευχές της Θείας Λειτουργίας και ιδίως της Αγίας Αναφοράς λέγονταν και θα λέγονται πάντοτε αυστηρώς Μυστικώς.

Διαβάστε περισσότερα »