ζήλος

Οι Επίσκοποι-Κληρικοί και οι ασθένειες κατά τον άγιο Νεκτάριο (Σεβ. Μητροπ. Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιερόθεος)

Ζοῦμε σέ δύσκολη ἐποχή, κατά τήν ὁποία ἀναφύονται πολλά προβλήματα, κοινωνικά, φιλοσοφικά καί ἐπιστημονικά καί καλούμαστε κυρίως ὡς Ποιμένες νά δίνουμε λύσεις καί νά βοηθοῦμε τούς Χριστιανούς.

Στό θέμα αὐτό μᾶς βοηθᾶ ἡ περίπτωση τοῦ ἁγίου Νεκταρίου Ἐπισκόπου Πενταπόλεως τοῦ Θαυματουργοῦ, ὁ ὁποῖος ἐργάσθηκε μέ διάκριση, σύνεση, ἔχοντας τήν θεολογία τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά γνωρίζοντας καί τήν κατάσταση τῆς ἐποχῆς του. Στά ἔργα του, μεταξύ ἄλλων, ἀνευρίσκονται δύο βασικά σημεῖα.

Πρῶτον, ὅτι ὁ Ποιμήν καί ἰδιαίτερα ὁ Ἐπίσκοπος, μέσα σέ ὅλα τά προσόντα πού πρέπει νά διαθέτη, εἶναι τά «θρησκευτικά προσόντα» ἀλλά καί τά «διανοητικά προσόντα, φυσικά καί ἐπίκτητα». Στά τελευταῖα αὐτά προσόντα συγκαταλέγει τήν θεολογική παιδεία, τήν ὁποία ὁριοθετεῖ ὡς «τάς συντεταγμένας θεολογικάς γνώσεις καί οὐχί συγκεχυμένας καί ἀσυντάκτους, ἅς προσέλαβεν ἐκ διαφόρων ἀναγνώσεων καί οὐχί ἐκ ἐπιστημονικῆς σπουδῆς καί μελέτης».

Ἐκτός ἀπό τήν σοβαρή θεολογική παιδεία, πρέπει νά διαθέτη «ἐκκλησιαστική μόρφωση», καθώς ἐπίσης νά ἔχη «εὐρεία παιδεία καί ἐγκυκλοπαιδική μόρφωση», νά ἔχη «πλοῦτον θεολογικῶν, φιλοσοφικῶν καί ἐγκυκλοπαιδικῶν γνώσεων» γιά νά ἀντιμετωπίζη τά προβλήματα τῆς ἐποχῆς μας.

Δεύτερον, ὁ Ποιμήν, ἰδίως ὁ Ἐπίσκοπος, πρέπει νά διαθέτη διάκριση γιά νά ξεχωρίζη τίς σωματικές ἀσθένειες ἀπό τίς ψυχικές ἀσθένειες, νά βλέπη τήν ἀλληλεπίδραση μεταξύ ψυχικῶν καί σωματικῶν ἀσθενειῶν, ἀλλά καί νά ἐντοπίζη τούς δαιμονικούς πειρασμούς.

Ὁ ἅγιος Νεκτάριος δέν ἦταν μονομερής ἄνθρωπος, ἀλλά διάδοχος τῶν Μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδή εἶχε πλήρη αἴσθηση τῆς ἐποχῆς του, εἶχε θεολογικές, φιλολογικές καί ἐγκυκλοπαιδικές γνώσεις.

Στήν συνέχεια θά γίνη μιά μικρή παρουσίαση αὐτῶν τῶν θεμάτων ἀπό τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Νεκταρίου, πού εἶναι ἀναγκαία γιά τήν ἐποχή μας, ὥστε νά μποροῦμε νά κατευθύνουμε μέ διάκριση τούς ἀνθρώπους καί νά μή καταλήγουμε σέ μονοδιάστατες πρακτικές. Διαβάστε περισσότερα »

Περί της βλάβης από τον ανόητο ζήλο, που νομίζεται ως θείος (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)

(…και περί της βοήθειας που προέρχεται από την πραότητα και από άλλους τρόπους)

Λόγος ΝΗ΄

Ο ζηλωτής άνθρωπος δεν φτάνει ποτέ στην ειρήνη της διανοίας του· και όποιος είναι ξένος της ειρήνης, αυτός είναι ξένος και της χαράς· διότι εάν, όπως λένε, η ειρήνη είναι η τέλεια υγεία της διάνοιας, ο ζήλος τότε είναι ενάντιος της ειρήνης, συνεπάγεται λοιπόν, ότι όποιος έχει ανόητο ζήλο, αυτός ασθενεί μεγάλη ψυχική ασθένεια. Διαβάστε περισσότερα »

Περί ζήλου και ζηλωτή (Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως)

Περί ζήλου αγαθού

Ζήλος είναι η θέρμη της ψυχής, που εκδηλώνεται σαν ορμή ή σαν πάθος και επιθυμία. Ζήλο λίγο-πολύ διακρίνουμε και στους καλούς και στους κακούς ανθρώπους. Ο ζήλος είναι αγαθός όταν η όρμή του κινείται και εργάζεται προς το καλό. Όταν όμως εκδηλώνεται προς τα χυδαία και τα τιποτένια, είναι πονηρός. Ο αγαθός ζήλος ζητά την επικράτηση της βασιλείας του Θεού πάνω στη γη. Ζητά την τελειότητα της αρετής, μιμείται το καλό και ποθεί η ψυχή του το αγαθό. Ο αγαθός ζήλος γεννιέται μέσα στην αγαθή ψυχή σαν καλή επιθυμία, χωρίς ίχνος ζήλιας· είναι εκδήλωση της αγάπης προς το αγαθό και εκφράζει τη διάθεση για πρόοδο. Ο αγαθός ζήλος επιθυμεί πάντοτε τα ανώτερα. Διαβάστε περισσότερα »

Ας μην πετροβολάμε τους ανθρώπους… χριστιανικά! (Γέροντας Παΐσιος Αγιορείτης)

Είπα σε κάποιον μια φορά: «Τι είσαι εσύ; Μαχητής τού Χριστού ή μαχητής τού πειρασμού; Ξέρεις πως υπάρχουν και μαχητές του πειρασμού;». Ο Χριστιανός δεν πρέπει να είναι φανατικός, αλλά να έχει αγάπη για όλους τους ανθρώπους. Διαβάστε περισσότερα »

Αποστολικό ανάγνωσμα Κυριακής ΙΑ’ Ματθαίου: Ομιλία περί του κατά Θεόν ζήλου (Αρχιεπίσκοπος Αστραχάν και Σταυρουπόλεως Νικηφόρος Θεοτόκης)

– Ο ζήλος γεννάται εκ της αγάπης, διευθύνεται υπό της διακρίσεως και στηρίζεται υπό της υπομονής και σταθερότητος

– Όταν αυξηθεί η αγάπη που έχουμε στην καρδιά μας δια της χάριτος, γεννάται ο ζήλος. Και όπως η φωτιά μπορεί να θερμάνει αλλά και να κάψει, έτσι και ο ζήλος μπορεί να ωφελήσει αλλά και να βλάψει. Ανάλογα αν είναι διακριτικός ή αδιάκριτος. Και αδιάκριτος είναι ο ζήλος όταν με σφοδρότητα ορμάμε για να διαπράξουμε άνομα και άδικα έργα, μη διακρίνοντας ότι είναι τέτοια, νομίζοντας ότι είναι νόμιμα και δίκαια.
– Ο ζήλος είναι διακριτικός και επομένως ωφελιμότατος όταν η ψυχή έχει την επίγνωση της αληθείας και την ορθή των πραγμάτων διάκριση.
– Όμως ο διακριτικός ζήλος έχει ανάγκη επιμονής και σταθερότητος, επειδή χωρίς αυτήν δεν διαρκεί πολύ καιρό και μετά από λίγο σβήνει.
– Ο ζηλωτής άνθρωπος αντιμάχεται κατά παντός είδους ανομίας, αγωνιζόμενος και λόγω και έργω και με κάθε τρόπο, για να εξαλείψει την κακία από την ρίζα της, και στην θέση της να φυτέψει στις καρδιές των ανθρώπων την αρετή.
– Πολλοί περιφρονούν τον ζηλωτή άνθρωπο όταν νουθετεί και διδάσκει ως φλύαρο. Αλλοι τον κατηγορούν ως ασύνετο. Αλλοι τον συκοφαντούν ότι δήθεν ταράσσουν την ησυχία της πόλεως.
– Η σταθερότητα είναι τόσο αναγκαία για την στερέωση του ζήλου, ώστε, εάν λείψει, ο ζήλος μεταβάλλεται σε φόβο και ο ζηλωτής γίνεται δειλός και παντός έργου αγαθού αργός και άπρακτος.
– Ο ζήλος είναι κατ’ επίγνωση όταν είναι υπέρ της λατρείας του αληθινού Θεού. Όταν ο Θεός είναι Αυτός που οδηγεί τον ζηλωτή σε όλα του τα έργα.
– Ο ζήλος είναι σταθερός και επίμονος όταν ούτε οι επιβουλές, ούτε οι έλεγχοι, ούτε οι φοβερισμοί σβήνουν την φλόγα του θείου ζήλου.
– Κανείς άλλος δεν στήριξε τόσο την θεοσέβεια στο γένος του Ισραήλ, όσο των προφητών ο ζήλος. Κανείς άλλος δεν επέστρεψε τόσο από της πλάνης των ειδώλων τα έθνη, και εισήγαγε αυτά στην αλήθεια της πίστεως, όσο των αποστόλων ο ζήλος. Κανείς άλλος δεν έλεγξε τόσο των αιρετικών τις βλασφημίες, όσο των θείων πατέρων ο ζήλος.
– Μεγάλη αρετή ο ζήλος και μεγάλα τα κατορθώματά του, πλην όμως σπανίως ευρίσκεται καθαρός από της αδιακρισίας. Η δε αδιακρισία φθείρει την αρετή αυτού και πολλές φορές την μεταβάλλει σε κακία!
– Πολλές φορές οι άνθρωποι έχουν ζήλο θερμό όπως η φωτιά για τα σφάλματα των άλλων, ενώ για τα δικά τους ψυχρό σαν χιόνι! Αυτός ο ζήλος είναι αδιάκριτος.
– Για να έχω διακριτικό ζήλο θα πρέπει να διακρίνω πρώτα τα δικά μου σφάλματα και να καθαρίζω από αυτά την ψυχή μου και έπειτα να επιχειρώ την διόρθωση των άλλων.
– Πολλοί που έχουν ζήλο αλλά δεν διακρίνουν τα όντως καλά από τα κακά, διαπράττουν μεγάλα αμαρτήματα, νομίζοντας ότι πράττουν μεγάλες αρετές. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι οι σχισματικοί και οι εσχισμένοι. Αυτοί υπό του αδιακρίτου ζήλου εσκοτισμένοι, νομίζουν ως αρετή τον χωρισμό τους από την Εκκλησία του Χριστού, δηλαδή της ψυχής τους τον αφανισμό.
– Πόσοι έχουν ζήλο, αλλά μη γνωρίζοντες ότι είναι μέλη της Εκκλησίας , αυθαδιάζουν κατ’ αυτών των προεστώτων, ελέγχοντας αυτούς και νομίζουν ότι ποιούν αρετή, ενώ εργάζονται κακία δηλαδή παρακοή και ανυποταξία; Πόσοι έχουν μεν ζήλο για την διόρθωση των αδελφών αλλά δεν λειτουργούν με διάκριση και ελέγχουν αυτούς με αυστηρότητα και αντί ωφέλειας προξενούν βλάβη και αντί αρετής ποιούν αμαρτία;

Διαβάστε περισσότερα »