Κυριακή Β’ Νηστειών: Γρηγόριος Παλαμάς Θείας φύσεως κοινωνός (Ι) († Μητροπολίτης Σουρόζ Αντώνιος Bloom)

Σε έναν από τους Ψαλμούς διαβάζουμε τον παρακάτω στίχο: «Οἱ σπείροντες ἐν δάκρυσιν, ἐν ἀγαλλιάσει θεριοῦσι…» (Ψαλμ. 125, 5). Αν στις εβδομάδες της προετοιμασίας που πέρασαν, αντικρύσαμε να καθρεφτίζεται στις παραβολές ό,τι είναι άσχημο και ανάξιο για μας, αν σταθήκαμε μπροστά στο κριτήριο της συνειδήσεώς μας και του Θεού, τότε όντως έχουμε σπείρει τη σωτηρία μας εν δάκρυσι. Και όμως, υπάρχει ακόμη χρόνος, διότι ακόμη κι όταν μπαίνουμε στον καιρό της συγκομιδής, ο Θεός μας δίνει ένα περιθώριο· προχωρώντας προς τη Βασιλεία, προς την Ημέρα της Αναστάσεως, μπορούμε ακόμη, κάθε στιγμή, με την προοπτική της σωτηρίας, ενώπιον της νίκης του Θεού, να στρεφόμαστε προς αυτόν με ευγνωμοσύνη και συντριβή και να λέμε, «Όχι, Κύριε! Μπορεί να είμαι ο εργάτης της ενδεκάτης ώρας, αλλά δέξου με, όπως το έχεις υποσχεθεί!».

Την περασμένη Κυριακή εορτάσαμε τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας, την ημέρα κατά την οποία η Εκκλησία διακήρυξε ότι νομιμοποιείται κι έχει το δικαίωμα να απεικονίζει τη μορφή του Χριστού· η διακήρυξη δεν αφορούσε την τέχνη, αλλά ήταν μια βαθιά θεολογική ομολογία της Ενσαρκώσεως. Η Παλαιά Διαθήκη μας έλεγε ότι ο Θεός δεν απεικονίζεται με κανένα τρόπο διότι είναι ένα απύθμενο μυστήριο· δεν έχει ούτε όνομα εκτός από το μυστηριώδες όνομα το οποίο γνωρίζει ο Ύψιστος Αρχιερεύς. Στην Καινή Διαθήκη όμως μάθαμε, και γνωρίζουμε από εμπειρία, ότι ο Θεός έγινε Άνθρωπος, ότι το πλήρωμα της Θεότητος κατοίκησε και εξακολουθεί να κατοικεί για πάντα εν σαρκί· άρα ο Θεός έχει ένα ανθρώπινο όνομα (: Ιησούς) και ένα ανθρώπινο πρόσωπο, που μπορεί να αναπαρασταθεί σε εικόνες. Συνεπώς, κάθε εικόνα είναι μια ομολογία της βεβαιότητάς μας ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος· και έγινε άνθρωπος για να επιτύχει -με τρόπο τραγικό και ένδοξο μαζί- την υπέρτατη αλληλεγγύη μ’ εμάς, να γίνει ένας από μας ώστε να γίνει ο καθένας μας ένα από τα παιδιά του Θεού. «Αὐτὸς ἐνηνθρώπισεν ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν», όπως λέει και η Αγία Γραφή. Γι’ αυτό ήδη από την εβδομάδα που μας πέρασε μπορούσαμε να ευφραινόμαστε· και ενώ, μια εβδομάδα πριν, ήδη προετοιμαζόμαστε να συναντήσουμε αυτό το θαύμα, αυτό το θάμβος της Ενσάρκωσης, η Εκκλησία μας, χαμηλόφωνα, σχεδόν ψιθυριστά, έψαλλε τον Κανόνα του Πάσχα: Χριστὸς Ἀνέστη ἐκ νεκρῶν – διότι δεν πρόκειται για μια μελλοντική υπόσχεση, αλλά για μία παρούσα βεβαιότητα, μία ανοικτή πόρτα για να εισέλθουμε δια του Χριστού, δια της Θύρας, όπως ονομάζει τον Εαυτό Του, στην αιωνιότητα.

Σήμερα μνημονεύουμε τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, έναν από τους μεγάλους Αγίους της Ορθοδοξίας, ο οποίος απέναντι στην αίρεση και την αμφιβολία, διακήρυξε εκ των έσω την εμπειρία των ασκητών και όλων των πιστών: ότι δηλαδή η χάρις του Θεού δεν είναι κτιστό δώρο – ο ίδιος ο Θεός είναι που εκφράζει τον Εαυτό Του σε μας, ώστε πλημμυρισμένοι από την παρουσία Του και έχοντας ως μοναδική προϋπόθεση την αποδοχή Του μέσα μας, να ανοιχτούμε σταδιακά προς Αυτόν και να γίνουμε κάπως διαφανείς σ’ αυτό το Φως, και σιγά σιγά, όλο και πιο πολύ να μετέχουμε στη Θεία φύση Του.

Διαβάστε περισσότερα »

Η αξία της αγιότητας για τον σύγχρονο άνθρωπο (π. Νικόλαος Λουδοβίκος)

Ο π. Νικόλαος Λουδοβίκος σε μία επίσκεψή του στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου, μιλά για την αξία της αγιότητας στον σύγχρονο άνθρωπο. Η αγιότητα είναι ζητούμενο από τον σύγχρονο άνθρωπο αν και δεν έχει την επίγνωσή της. Ο άνθρωπος αναζητεί το απόλυτο, θέλει να δει Αγίους, να βρει εμπιστοσύνη. Η απολυτότητα και αγιότητα είναι κατά μετοχή. Η αγιότητα θα δώσει στον σύγχρονο άνθρωπο την πληρότητα ζωής και την απόλυτη εμπιστοσύνη. Ο άνθρωπος με τη χρήση της ελευθερίας του μπορεί να φθάσει στην αγιότητα, μπορεί όμως να φθάσει και στον ολοκληρωτισμό…

Διαβάστε περισσότερα »

Ευαγγελισμός της Θεοτόκου: «Σήμερον της σωτηρίας ημών το κεφάλαιον» (Λάμπρος Σκόντζος, Θεολόγος)

Θεολογικό σχόλιο στην εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου

Η μεγάλη εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου είναι για την Εκκλησία μας κορυφαίος εορτολογικός σταθμός του ενιαυτού, διότι αποτελεί την απαρχή όλων των εορτών του εκκλησιαστικού έτους. Το ίδιο αποτελεί και απαρχή όλων των σωτηριωδών γεγονότων, τα οποία έγιναν για την απολύτρωση του ανθρωπίνου γένους. Την αγία αυτή ημέρα εορτάζουμε λαμπρώς την ενανθρώπηση του Υιού και Λόγου του Θεού στην πάναγνη σάρκα της Αγίας Παρθένου, ώστε δι’ Αυτού να πραγματοποιηθεί το προαιώνιο σχέδιο του Θεού για τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.

Διαβάστε περισσότερα »

Για τη Νεκρώσιμη Ακολουθία και τα Μνημόσυνα († Μητροπολίτης Σουρόζ Αντώνιος Bloom)

Θὰ στραφοῦμε τώρα στὶς διάφορες ἀκολουθίες ποὺ σχετίζονται μὲ τὸ θάνατο στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Πρῶτα ἀπ’ ὅλα ὑπάρχουν δύο ἀκολουθίες ποὺ εἰναι πολὺ γνωστὲς σ’ ὅλους τους Ὀρθόδόξούς. Εἶναι τὸ «Τρισάγιον» ἤ «Παραστάσιμος Ἀκολουθία» ἤ παννυχίδα, [Στ.Μ. ὅπως ὀνομάζεται στὰ Ρωσικὰ]-καὶ ἡ «Νεκρώσιμος Ἀκολουθία» γιὰ τοὺς λαϊκούς. Ὑπάρχουν ἐπίσης καὶ ἄλλες ἀκολουθίες, λιγότερο γνωστὲς: ἡ «Ἀκολουθία εἰς Ψυχορραγοῦντα», ποὺ διαβάζεται πάνω ἀπὸ τὸ πρόσωπο ποὺ ἡ ἀναχώρησή του ἀπὸ αὐτὴν τὴ ζωὴ παρουσιάζει δυσκολίες, ἡ «Νεκρώσιμη Ἀκολουθία» γιὰ νήπια καὶ γιὰ ἱερεῖς. Θὰ ἤθελα νὰ ἀπομονώσω ὁρισμένα χαρακτηριστικὰ ποὺ βασικὰ εἶναι κοινὰ σ’ ὅλες αὐτές.

Διαβάστε περισσότερα »

Κυριακή Α’ Νηστειών (Ορθοδοξίας): Μια ματιά στο Συνοδικό της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου (π. Αθανάσιος Μυτιληναίος)

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία που εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 3-3-1996

Σήμερα, αγαπητοί μου, πρώτη Κυριακή των Νηστειών, η Εκκλησία μας γιορτάζει την ορθοδοξότητά της. Κατόπιν πολλών κόπων και αγώνων. Γι΄ αυτό και την Κυριακή αυτή, την ονόμασε Κυριακή της Ορθοδοξίας. Βέβαια όλαι αι Σύνοδοι συνέβαλαν εις την Ορθοδοξίαν. Όμως κατ’ εξοχήν προβάλλεται η 7η Οικουμενική Σύνοδος, που έλαβε χώρα στη Νίκαια της Μικράς Ασίας, απέναντι από την Κωνσταντινούπολη, το 787, μετά Χριστόν φυσικά, από 24 Σεπτεμβρίου έως 13 Οκτωβρίου.

Το Συναξάριον της ημέρας μάς πληροφορεί: «Τ ατ μρ, Κυριακ πρτ τν Νηστειν, νμνησιν ποιομεθα τς ναστηλσεως τν γων κα σεπτν Εκνων, γενομνης παρ τν ειμνστων Ατοκρατρων Κωνσταντινουπλεως, Μιχαλ κα τς μητρς ατο Θεοδρας, π τς Πατριαρχεας το γου κα μολογητο Μεθοδου».

Διαβάστε περισσότερα »