Ερώπη το «παθητικο μηδενισμο»

το Πρωτ. Θωμ Βαμβίνη

 

Ο ερωεκλογές καί ο ατοδιοικητικές κλογές μονοπώλησαν τόν τελευταο καιρό τό νδιαφέρον τν ρθοδόξων λλήνων πολιτν, χι βέβαια μέ τήν θέρμη παλαιοτέρων ποχν. ς συνήθως νοιξαν τά τηλεοπτικά παράθυρα καί φιλοξένησαν ποψηφίους, πού διαφήμισαν τίς πόψεις τους προκειμένου νά προσελκύσουν ψηφοφόρους.

κούστηκαν πολλά. πό τά πολλά πιλέγουμε νά σχολιάσουμε μιά παρατήρηση, ποία κφραζόταν συχνά, λλοτε μέ ελικρίνεια καί λλοτε ς πεκφυγή, διότι μέσα πό ατήν μπορομε νά μιλήσουμε γιά μερικά οσιώδη θέματα πού σχετίζονται μέ τήν πίστη τν Ερωπαίων, ποία, δυστυχς, σταδιακά γίνεται καί πίστη τν ρθοδόξων λλήνων.

Συχνά κουγόταν παρατήρηση: χουμε ερωεκλογές καί δέν σχολούμαστε μέ ερωπαϊκά θέματα. Δέν μιλμε γιά τό ποιά Ερώπη θέλουμε. Δέν μιλομε γιά τό πς εναι τώρα Ερώπη καί σέ τί πρέπει νά λλάξη. Ατή ταν μιά πολύ σωστή παρατήρηση, ποία μως ξαντλοσε συνήθως πολύ γρήγορα λη τήν ντασή της μόνο στά οκονομικά θέματα, στόν «μερκελισμό», τήν «Ερώπη τν τραπεζιτν», χωρίς νά περν στίς πνευματικές φετηρίες τν σύγχρονων προβλημάτων, χωρίς νά κουμπ τά νιτσεϊκά θεμέλια τς «γερμανικς Ερώπης» τά προτεσταντικά καί ομανιστικά θεμέλια το ερωπαϊκο Φιλελευθερισμο, το ποίου μιά πτυχή μόνον ποτελε οκονομικός Φιλελευθερισμός.

Φεύγοντας ξω πό τήν συνήθη τηλεοπτική θεματολογία, πρέπει νά πομε τι να σημαντικό ρώτημα, μέ πνευματικό περιεχόμενο καί κοινωνικές πιπτώσεις, εναι τό ποιά ποψη πικρατε σήμερα στήν Ερώπη γιά τόν νθρωπο, τήν κοινωνία του καί τόν Θεό; Τό ρώτημα ατό, οσιδες μέ πολλά κεφάλαια καί ποκεφάλαια, κούγεται στούς πολλούς ς να μεταφυσικό ρώτημα, σχετο μέ τήν πτή λική πραγματικότητα, συζήτηση το ποίου θεωρεται τι δέν χει νά προσφέρη τίποτε τό οσιαστικό στήν πίλυση τν πιεστικν βιοτικν προβλημάτων.

Θεός, πίστη, ο «θρησκευτικές πεποιθήσεις», τό θεολογικό νόημα τς ζως το νθρώπου, θεωρονται πό τούς πολλούς ς να νεφελδες ντικείμενο το συναισθήματος, τό ποο σχηματοποιεται πό τήν φαντασία ς ψυχολογικό στήριγμα γιά νεξέλικτους φοβισμένους νθρώπους, πού τό χουν νάγκη. ς τέτοιο στήριγμα, ατν τν «διαίτερων» νθρώπων, γίνονται λα τά παραπάνω σεβαστά, πως ναπηρία ποιαδήποτε λλη διαιτερότητα.

μως, πάντηση ατο το θεμελιακο ρωτήματος, φνός μέν δίνει τά ρμηνευτικά κλειδιά πού μς πιτρέπουν νά καταλάβουμε γιατί λειτουργε, πως λειτουργε, σήμερα Ερώπη, φτέρου δέ μπορε νά δώση φορμές νά συζητηθον σέ θνικό, λλά καί ερωπαϊκό πίπεδο θέματα πού φορον τήν λειτουργία τν πολιτικν καί οκονομικν θεσμν σέ μεση σχέση μέ τούς προσανατολισμούς πού εναι ναγκαο νά προσφέρονται στούς νέους νθρώπους, λλά καί τίς προοπτικές πού πρέπει νά νοίγονται γενικά στήν ζωή τν πολιτν, ποία δέν μπορε νά περιορίζεται στόν σφυκτικά στενό ρίζοντα τς οκονομίας το χρήματος.

Στοιχεα μις πάντησης στό ρώτημα γιά τήν ποψη πού πικρατε στήν Ερώπη γιά τόν νθρωπο, τήν κοινωνία του καί τόν Θεό, θά σταχυολογήσουμε πό να κείμενο το π. Σεραφείμ Ρόουζ, πού ναφέρεται στόν Φιλελευθερισμό καί τόν ποο βλέπει ς προστάδιο το μηδενισμο, ς «παθητικό μηδενισμό». Δέν γράφηκε εδικά γιά τήν Ερώπη, μως ναφέρει στοιχεα πού βρίσκονται στήν πνευματική ποδομή της, διότι Φιλελευθερισμός ς στάση ζως, κοσμοαντίληψη καί θεολογία, χει μποτίσει λο τό ερωπαϊκό πολιτικό πόστρωμα.

Καί πρτα ς δομε τήν στάση του πέναντι στήν λήθεια:  «Δέν πρόκειται γιά στάση χθρική, οτε κν σκεμμένης διαφορίας». Ο πιστοί πολογητές το Φιλελευθερισμο «χουν ναμφισβήτητα διοφυ ποψη σχετικς μέ ατό πού θεωρον λήθεια. Εναι περισσότερο μία στάση στήν ποία λήθεια δέν καταλαμβάνει τό κέντρο τς προσοχς…. λήθεια τήν ποία ποστηρίζει τι πιστεύει φιλελευθερισμός (κτός, φυσικά, πό τά πιστημονικά δεδομένα), εναι χρηστο καί καρπο ναπομεναν κεφάλαιο το παρελθόντος». Στήν πραγματικότητα δέν τόν νδιαφέρει.

Μέ λλα λόγια, κατά τήν φιλελεύθερη ντίληψη λήθεια δέν μς χρειάζεται. Δέν χρειάζεται νά ξέρουμε, οτε νά ρευνομε τήν λήθεια γιά τήν παρξή μας, τήν λήθεια γιά τόν Θεό καί τόν κόσμο Του, τήν λήθεια γιά τήν στορία μας. λες ο πόψεις, λες ο αρέσεις εναι ποδεκτές, λλωστε δέν χουν καί πολλή σημασία. τσι, τό συμφέρον μπορε νά πιβάλη τήν «λήθεια» του, (τήν οκονομική τήν στορική), φύσικη πιθυμία πίσης τήν δική της. χει ληφθ λλωστε καί μέριμνα, στε λες ατές ο «λήθειες» νά εναι σεβαστές καί σότιμες μέσα στήν Χάρτα τν νθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Παρά τατα « Φιλελεύθερος, τουλάχιστον σέ πίσημες κδηλώσεις, μιλ γιάαώνιες λήθειες”, “πίστη”, “νθρώπινη ξιοπρέπεια”, “ψηλή κλήση” καίσβεστο πνεματο νθρώπου, κόμη καί γιά “Χριστιανικό πολιτισμό”. Εναι μως φανερό τι ατές ο λέξεις δέν σημαίνουν πλέον ,τι παλαιότερα. Δέν πάρχει Φιλελεύθερος πού νά τίς ντιλαμβάνεται μέ σοβαρότητα. Πρόκειται, στήν πραγματικότητα, γιά μεταφορές, στολίδια τς γλώσσας, πού στοχεύουν στήν πρόκληση συναισθηματικς καί χι διανοητικς πάντησης».

ν σέ λες τίς ποχές ταν παραίτητο γιά τήν διεξαγωγή μις συζήτησης νά διασαφηνίζονται ο σημασίες τν λέξεων, ατό σχύει πολύ περισσότερο στήν ποχή μας. ταν, λοιπόν, κομε νά γίνεται λόγος γιά «αώνιες λήθειες», «πίστη», «ψηλή κλήση» κ.λπ. νά μήν νθουσιαζόμαστε μέσως, γιατί μπορε ατά νά εναι πλς «στολίδια τς γλώσσας», χωρίς κανένα περιεχόμενο.

Μέσα σέ ατήν τήν νοοτροπία πίστη τς κκλησίας, Θεός τν Χριστιανν, θεωρονται τι δέν νταποκρίνονται στίς νάγκες τς ποχς. σύγχρονη νοοτροπία δέν μπορε νά νεχθ τόν σαρκωμένο Θεό τς κκλησιαστικς διδασκαλίας καί μπειρίας. «νας “νέος θεός” ναζητεται πό τό σύγχρονο νθρωπο, νας θεός φτιαγμένος γγύτερα πρός τό σχμα τν σύγχρονων κεντρικν ναγκν, πως πιστήμη καί ργασία νέος θεός δέν εναι ν λλά δέα, δέν ποκαλύπτεται μέσα στήν πίστη καί τήν ταπείνωση, λλά κατασκευάζεται πό περήφανα μυαλά πού ασθάνονται κόμη τήν νάγκη γιάξήγηση” μετά τήν πώλεια το πόθου γιά σωτηρία. Ατός εναι νεκρός θεός τν φιλοσόφων πού ποζητον μόνον μιά “πρωταρχική ατίαγιά νά συμπληρώσουν τά συστήματά τους…, πού φευρίσκουν ναν θεό διότι τόν “χρειάζονται” καί στή συνέχεια σκέπτονται νά τόν “χρησιμοποιήσουν” κατά βούληση».

θεός το φιλελεύθερου πνεύματος εναι πινόηση. πινοεται γιά νά κλείση κάποια συστήματα σκέψης μέ μιά πρωταρχική ατία, λλά καί γιά νά χρησιμοποιηθ ς γγυητής, γιά παράδειγμα, το ρκου, λλά καί ς ατία ορτν καί πανηγύρεων.

λλο στοιχεο εναι στάση πέναντι στόν θάνατο, τήν Κόλαση καί τόν Παράδεισο. θάνατος, σύμφωνα μέ τήν ντίληψη τν Φιλελευθέρων καί τν Μηδενιστν, ταυτίζεται μέ τήν ξαφάνιση το τόμου. Ατό μως χει ς συνέπεια «ατός κόσμος καί κάθε τι — γάπη, γαθότητα, ερότητα, λα— [νά] ταυτίζονται μέ τό μηδέν. τιδήποτε καί ν κάνει νθρωπος δέν χει σχατολογικές συνέπειες». πότε λα πιτρέπονται, λα εναι νόμιμα. σχύει ατό πού προανήγγειλε Νίτσε: «κάθε τι πού πρωτύτερα θεωρετο νίερο, παγορευμένο, νάξιο λόγου καί θανατηφόρο» τώρα γίνεται δεκτό ς «χαριτωμένη πραγματικότητα». βαρβαρότητα, ρατσισμός, συντριβή τν δυνάτων εναι «λουλούδια [πού] ναδύονται πάνω στά πλέον χαριτωμένα μονοπάτια τς [νιτσεϊκς] λήθειας».

Γιά νά βγον μως πό τόν κατήφορο πρός τήν γριότητα καί τήν πανθρωπιά, σοι σπάζονται τίς παραπάνω θέσεις το Φιλελευθερισμο, σχυρίζονται τι «δέν εναι παραίτητη πίστη στόν Παράδεισο τήν Κόλαση προκειμένου νά διάγει [κανείς] “καλόν βίο” σέ ατόν τόν κόσμο». Καί χωρίς νά πάρχη θανασία «κάποιος μπορε νά διάγει πολιτισμένο βίο».

Σέ ατό τό τελευταο στοιχεο στιάζεται στίς μέρες μας λη πολογητική το θεϊσμο. μως, δέν ρκε «πολιτισμένος βίος» γιά νά γεννηθ μέσα στόν νθρωπο γάπη γιά λον τόν κόσμο καί χι πλς σεβασμός. «σεβασμός» λλωστε μπορε νά συνυπάρχη μέ ψυχρότητα καί διαφορία. γάπη πού νικ τό νστικτο τς ατοσυντήρησης καί σταυρώνεται γιά τόν κόσμο χει λλη προέλευση. Φυσική πηγή της εναι Θεός πού ποκαλύφθηκε ς γάπη. κτός τούτου δέν ρκε ατός πολιτισμός γιά νά ξεδιψάση τήν ψυχή το νθρώπου, φο δέν το παρέχει τήν δυνατότητα νά πολαύση, μέ τήν νεργοποιήση τν πνευματικν του ασθήσεων, τήν σοφία καί τήν εσπλαχνία το Θεο.

Στήν Ερώπη το «παθητικο μηδενισμο» λα εναι λεύθερα: λήθεια καί πλάνη, τό φυσικό καί τό φύσικο, θεϊσμός, ο αρέσεις καί ρθόδοξος Χριστιανισμός. Ατός εναι χρος μας. Σέ ατόν φείλουμε νά ναζωπυρώνουμε συνεχς τό χάρισμα το ρθοδόξου Βαπτίσματος καί Χρίσματος πού λάβαμε.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Πηγή: parembasis.gr)