ΕΥΡΥΘΜΙΑ: Καλλιτεχνική έκφρασις ή αποκρυφιστική πρακτική; (Πρωτ. π. Βασίλειος Α. Γεωργόπουλος, Δρ. Θ)

Σε αρκετά κοσμικά περιοδικά αλλά και από ορισμένους πο­λιτιστικούς συλλόγους στην πατρίδα μας διαφημίζεται με μια φρασεολογία αρκετά ελκυστική, ως μορφή «καλλιτε­χνικής έκφρασης» ή ως «ως κοσμικός χορός» ή ως «μια νέα τε­χνική κίνησης, που στοχεύει στην αρμονική ισορροπία του σώ­ματος, της ψυχής και του ανθρώπινου πνεύματος» η «Ευρυ­θμία». Τί είναι, όμως, η «Ευρυθμία»; Και αποτελεί όντως η «Ευρυθμία» μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης; Η πραγματικότητα είναι ριζικώς διαφορετική. Η «Ευρυθμία» στην πραγματικότητα είναι τεχνική χορού και κί­νησης, που δημιούργησε ο πρώην γραμματέας της Θεοσοφικής Ένωσης του Βερολίνου και ιδρυτής μετέπειτα του αποκρυφιστικού κοσμοθεωριακού συστήματος της Ανθρωποσοφίας, ο Ρούντολφ Στάινερ. Η «Ευρυθμία» ως σύστημα προήλθε και θεμελιώθηκε κυ­ριολεκτικά πάνω στις αποκρυφιστικές διδασκαλίες του Ρ. Στάινερ. Το εν λόγω σύστημα ο Ρ. Στάινερ το δημιούργησε σε συνεργασία με την οπαδό του Λόρι Σμίθ, που ενδιαφέρονταν για τη μουσική και το χορό και την ηθοποιό και μετέπειτα γυναίκα του Μαρίε φόν Σίεβερς. Η νέα τεχνική συνδύαζε λόγο, στοιχεία παντομίμας και χορού.
Η «Ευρυθμία» ως σύστημα κατά τον Στάινερ ήταν ένας σύγ­χρονος τελετουργικός χορός. Θεωρείται ένας πρωτότυπος τρό­πος αναβίωσης των τελετουργικών χορών των αρχαίων μυστη­ρίων, που συνδέονταν με τις αρχαίες τελετές μύησης, προσαρ­μοσμένος στα σύγχρονα δεδομένα. Μέσω αυτού του τελετουργι­κού χορού στόχος των χορευτών αποτελεί να ελκύσουν πάνω τους «κοσμικές ζωτικές δυνάμεις» και στη συνέχεια να τις μετα­βιβάσουν στους θεατές.
Ο ρυθμός και οι κινήσεις στο σύστημα της «Ευρυθμίας» απο­τυπώνουν πολλές φορές «πλανητικές ή και ζωδιακές δυνάμεις». Δεν είναι, λοιπόν, τυχαίο ότι σε ειδικό λεξικό για θέματα αποκρυ­φισμού, η «Ευρυθμία» παρουσιάζεται να έχει ομοιότητες με τον νοτιοαμερικανικό μαγικό χορό της λατρείας Μacumba (Βλ. Η. Ε. Μiers, Lexikon des Geheimwissens, 1986, σ. 138).
Η «Ευρυθμία» στον αποκρυφιστικό χώρο της Ανθρωποσοφίας εφαρμόστηκε και σε άλλες πτυχές. Χρησιμοποιείται στα λεγόμε­να σχολεία Βάλντορφ (Waldorfschule), που ανήκουν στο εκπαι­δευτικό πρόγραμμα της Ανθρωποσοφίας, αλλά και σε πρακτικές θεραπείας όπου χρησιμοποιήθηκαν ανθρωποσοφικές αντιλήψεις ως επικουρικό μέσο στην κατανόηση και την θεραπεία ασθενειών.
Στο ερώτημα, λοιπόν, τί είναι τελικά η «Ευρυθμία», νομίζουμε, ότι χωρίς δυσκολία η απάντηση είναι πως πρόκειται για αποκρυ­φιστική πρακτική με προσωπείο καλλιτεχνικής έκφρασης, που δεν έχει καμμία απολύτως θέση στη ζωή του ορθόδοξου χριστιανού.

(Για την σύνταξη του παρόντος άρθρου βασιστήκαμε στα εξής: Rudolf Steiner, Eurythmy as Visible Speech, R. Steiner Press, London 1974. L. Gassman, Was ist Anthroposophie, 5η έκδ., Lage2006, σς. 21-24. H. E. Miers, Lexikon des Geheimwissens, Freiburg im Br. 1986. R. Biewald, Kleines Lexikon des Okkultismus, Leipzig 2005.)

(Πηγή: «Ορθόδοξος Τύπος», 21/9/2007)


[Ψήφοι: 4 Βαθμολογία: 4]