Φαγητό μπροστά στην τηλεόραση. Αποξενώνει και… παχαίνει! (Ελενα Κιουρκτσή)

Φαίνεται πως η παιδική παχυσαρκία έχει άμεση σχέση με τις ώρες τηλεθέασης, ενώ παραμένει γεγονός ότι μπροστά στην τηλεόραση όλοι ξεχνιόμαστε και τρώμε παραπάνω. Πρόκειται για ένα σύγχρονο πρό­βλημα διατροφής που μπορεί να αλλάξει μόνο αν το θελήσουμε. Τα μαχαιροπίρουνα κροτα­λίζουν στα πιάτα, τα στό­ματα είναι μηχανικά απα­σχολημένα με το να μασά­νε αδιάκοπα και τα μάτια σαν υπνωτισμένα αντανακλούν το άσπρο φως της τηλεόρασης. Κανείς δεν μιλάει, κανείς δεν ασχολείται με το τι και πόσο τρώει, όλοι είναι προ­σηλωμένοι στην τηλεοπτική εικόνα της αγαπημένης τους εκπομπής ή στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων. Το αποτέλεσμα είναι αντάξιο της «ποι­ότητας» αυτής της διαδικασίας: απουσία επικοινωνίας, ελάχιστες κινήσεις, βιαστική μάσηση, μεγαλύ­τερες από το απαιτούμενο ποσότη­τες φαγητού και καταιγισμός από κενές «πληροφορίες» ή δυσκολοχώνευτα… ρεπορτάζ, που είναι τε­λείως ακατάλληλα για να τα παρα­κολουθεί κανείς ενώ γευματίζει. Πρόκειται για τη σύγχρονη όψη της καθημερινότητας μικρών και μεγά­λων στη χώρα μας, που έχουν ανα­πτύξει έναν δυτικοφανή τρόπο ζωής. Ωστόσο, διεθνείς και εγχώριες ψυχολογικές και διατροφικές μελέ­τες, επισημαίνουν, ειδικά για τα παι­διά, την αναγκαιότητα επιστροφής σε συμπεριφορές και αξίες με πε­ριεχόμενο παραδοσιακό και σα­φώς. .. αντι-τηλεοπτικό.

Οι ψυχολογικές επιπτώσεις

Οταν η τηλεόραση είναι αναμμένη, η προσοχή επικεντρώνεται στον ήχο και στην εικόνα, οπότε η διάθεση για άμεση επικοινωνία εξασθενεί, εξη­γεί η κ. Κασσιανή Μαδεμλή, ψυχολόγος. Ετσι, η ώρα και η ευχαρίστηση του φαγητού συνδυάζεται με το τηλεο­πτικό πρόγραμμα και όχι με την επι­θυμία να βρεθούμε όλοι μαζί για να φάμε και να μιλήσουμε. Από την άλ­λη, τα παιδιά μιμούμενα τα πρότυ­πα συμπεριφοράς των γονέων, μα­θαίνουν να τρώνε -είτε με την οικο­γένεια είτε μόνα τους- μπροστά στην τηλεόραση, με αποτέλεσμα να βομ­βαρδίζονται από καταναλωτικές ανάγκες και διατροφικές προτάσεις που δεν μπορούν να κρίνουν και ίσως να μην είναι προς όφελος τους. Επιπλέον, γίνονται πιο επιρρεπή σε μοναχικές συνήθειες που δεν επι­τρέπουν την ομαλή κοινωνικοποίη­ση και ψυχοσυναισθηματική τους ανάπτυξη. Το ίδιο ισχύει αν οι γονείς τα αφήνουν να γευματίζουν, ενώ παίζουν στο PC ή video games. Τέλος, η αναμμένη τηλεόραση εν ώρα φαγητού συρρικνώνει ακόμη περισσότερο τον ήδη ελάχιστο ελεύθερο χρόνο για διαπροσωπι­κές επαφές μεταξύ συζύγων ή γο­νέων και παιδιών, αφού «αντικα­θιστά» τη μεταξύ τους λεκτική και συναισθηματική επικοινωνία.

Η τηλεόραση προσθέτει θερμίδες!

Είναι γεγονός ότι, όταν η προσοχή μας δεν είναι επικεντρωμένη σε αυ­τό που κάνουμε, χάνουμε τον έλεγ­χο. Ετσι, αν την ώρα που τρώμε πα­ρακολουθούμε και τηλεόραση, το αποτέλεσμα είναι να μην καταλα­βαίνουμε τι και πόσο τρώμε, επι­σημαίνει ο κ. Λάμπρος Συντώσης, αν. καθηγητής Διατροφής Χαροκοπείου Πανεπιστημίου. Ερευνητές από το Πολιτειακό Πα­νεπιστήμιο της Πενσιλβάνια πραγματοποίησαν μελέτη σε είκοσι τέσ­σερα παιδιά προσχολικής ηλικίας. Διαπίστωσαν, λοιπόν, ότι όσα είχαν συνηθίσει να τρώνε παρακολουθώ­ντας κινούμενα σχέδια, κατανάλω­ναν 33% περισσότερη τροφή απ’ όση φυσιολογικά θα έτρωγαν αν δεν έβλεπαν καρτούν. Οσα παιδάκια δεν είχαν αυτήν τη συνήθεια, αλλά μπήκαν στη διαδικα­σία για τους σκοπούς της μελέτης να βλέπουν κινούμενα σχέδια, «χάζευ­αν» τόσο πολύ την τηλεόραση ώστε… ξεχνούσαν να φάνε! «Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι, όπως ακριβώς συμβαίνει στους ενή­λικες, έτσι και στα παιδιά, η συστηματική κατανάλωση τροφής μπρο­στά στην τηλεόραση έχει ως συνέ­πεια να αποσπάται η προσοχή τους από τα μηνύματα που δίνει ο οργα­νισμός για τον κορεσμό της πείνας», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια δρ Λόρι Φράνσις, επίκουρη καθηγή­τρια Βιοσυμπεριφορικής Υγείας στο Πανεπιστήμιο. Αυτή η συνήθεια φαγητού – τηλεόρασης μπορεί να οδη­γήσει συνδυαστικά σε μιαν άλλη. Δη­λαδή, κάθε φορά που θα βλέπουμε τηλεόραση, να θέλουμε και να τρώ­με, χωρίς να ικανοποιούμε πραγματικά την ανάγκη πρόσληψης τροφής. Η τηλεόραση δεν «παχαίνει» όμως μόνο εξαιτίας του ότι μας αποσπά την προσοχή. Ο τηλεθεατής παραμένει καθηλωμένος σε μια πολυθρό­να, χωρίς να κινείται, περιορίζοντας σημαντικά τη φυσική του δραστηριό­τητα, ενώ συνήθως πάντα κάτι τσιμπολογά και εκτός γευμάτων. Ο ελεύ­θερος χρόνος παιδιών και ενηλίκων καταναλώνεται σε μιαν απόλυτα καθιστική και καθόλου δημιουργική δραστηριότητα. Σώμα και μυαλό αδρανούν και οι «καύσεις» του οργανισμού περιορίζονται.

Διαφημίσεις και παιδική παχυσαρκία

Είναι γεγονός ότι οι μικροί κατανα­λωτές είναι και οι πιο αδύναμοι και επιρρεπείς σε προϊόντα χαμηλής θρεπτικής αξίας, κυρίως ζαχαρώδη και με πολλά λιπαρά. Ετσι, στα διαφημιστικά διαλείμμα­τα -ειδικά των παιδικών εκπομπών- παρελαύνουν από τις οθόνες όλα τα προϊόντα προχείρου φαγητού και σνακ -γαριδάκια, πατατάκια, σο­κολάτες, αναψυκτικά, παγωτά και μπισκότα- που καλούν με ιδιαίτερα ελκυστικούς τρόπους τα παιδιά να τα δοκιμάσουν. Και κατά συνέπεια, να πιέσουν τους γονείς να τους τα αγοράσουν. Η συχνή κατανάλωση αυτών των τροφίμων υποκαθιστά μια διατροφή πλούσια σε βιταμίνες και μέταλ­λα (φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκο­μικά) που είναι σημαντικά για την ανάπτυξη των παιδιών. Επιπλέον, τα επιβαρύνει με «κενές» θερμίδες, διαταράσσοντας τον έλεγχο του σω­ματικού τους βάρους, καταλήγει ο κ. Συντώσης.

ΑΛΛΑΓΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑΣ

• Τα γεύματα της οικογένειας πρέπει να γίνονται σε ήρεμο περιβάλλον, σε στρωμένο τραπέζι, παρουσία όλων των μελών σε τουλάχι­στον ένα γεύμα της ημέρας και βέβαια με την τηλεόραση σβηστή.

• Αντικαταστήστε την «παρουσία» της τηλεόρασης με ευχάριστες συζητήσεις.

• Δώστε το καλό παράδειγμα στα παιδιά και προσπαθήστε να έχε­τε όσο γίνεται λιγότερες ώρες αναμμένη την τηλεόραση στο σπίτι.

• Εξηγήστε τους το ρόλο των διαφημίσεων και δώστε τους να καταλάβουν τη σημασία της ισορροπημένης διατροφής και του μέτρου στην κατανάλωση γλυκισμάτων.

• Θέστε, σε συνεργασία με το παιδί, έναν εβδομαδιαίο ρεαλιστικό στόχο για τις ώρες τηλεθέασης, καθορίζοντας και τις κυρώσεις σε περίπτωση αθέτησης του στόχου.

• Ενθαρρύνετε τα παιδιά να παίζουν με φίλους ή να αθλούνται, αντί να παρακολουθούν τηλεόραση.

• Μην επιτρέπετε την τοποθέτηση τηλεόρασης στο δωμάτιο των παιδιών και μην τα αφήνετε να τρώνε «χαζεύοντας» σε οθόνες.

• Διδάξτε τα πως η τηλεόραση δεν λέει πάντα την αλήθεια.

 

(Πηγή: «Popular Medicine» Οκτ. 2007)

 

[Ψήφοι: 0 Βαθμολογία: 0]