Κλασσικός ρως καί Χριστιανικόν δέος (Δρ. Δημ. Γρ. Τσάκωνας, Καθηγητού τς Χριστ. Κοινωνιολογίας ν τ ρθοδ. Θεολογ. νστιτούτω Παρισίων)

 

 

Δωρικός φηβος τραυματίσθη πό τήν εσβολήν τς Χριστιανικς Γραμματείας. Πρός τόν φηβον ντιστοιχε ρως. Χριστιανισμός κόμισε τήν γάπην πί τς ποίας νηγέρθη τό Δέος πρός τόν Θεόν.

Το ρντος τέκνον εναι τό ασθητόν κάλλος, συμμέθεξις πρός τήν λην διά τς ποίας ξασφαλίζεται νάτασις πρός τό δεδες. ρως συνυπάρχει μέ τό ντικείμενον, εναι ρμή τς συνευρέσεως μέ πλαστικς ξίας, σημαίνει προσπάθειαν κατακτήσεως το ποθουμένου, περ σταται μακράν.

 

Χριστιανισμός ες τήν θέσιν το ρντος τοποθέτησε τήν πρόσωπον γάπην· ες τήν δυναμικήν της συνευρέσεως τν πλαστικν ξιν ψωσε τήν δυναμικήν της καταφάσεως το Θεο οχί ς θαυμασμόν πρός νδρείαν, λλ' κ τς συναισθήσεως το Δέους πρός τήν Πρώτην ρχήν το Παντός.

Οτω νθρωπολογικός διάλογος ρντος πρός ντερώντα μετέστη ες τήν μεταφυσικήν. σομέρεια το ν λόγω κλασσικού διαλόγου κατέστη νισομέρεια ες τόν Χριστιανισμόν· διότι νταύθα συνομιλία νθρώπου πρός τόν Θεόν εναι νισομερής. Ταπεινός νθρωπος, «κτίσμα» Θεο συνομιλε μέ τόν Κτίστην καί Ποιητήν του μέ μοναδικόν προσδιορισμόν του τό Δέος. δ δέν πάρχει νταπόκρισιςς ες τήν περίπτωσιν το ντερώντοςφίσταται μόνον ποταγή. Τό μφοτεροβαρές εναι συστατικόν διανθρωπίνων σχέσεων (ρως), τό τεροβαρές πιέζει τήν σχέσιν το νθρώπου πρός τόν Θεόν ( Θεός νταύθα κυριαρχε).

ρως δέν εναι τελείωσις, εναι παιδεία. Τελείωσις εναι Πίστις ς κίνησις καί δός πρός τό πόλυτον, τό Αώνιον, τήν Πρώτην ρχήν. Τς τελειώσεως ταύτης μέσον ποτελε τό Δέος. Τό Δέος εναι συγκλονισμός καί πειθάρχησις πρός τήν λήθειαν τς ποκαλύψεως. ρως, ντιθέτως, εναι ατοεπίγνωσις τς τελείας μας, πειδή τυγχάνει νθρώπινος δυναμική· διότι μόνον τό Δέος σφραγίζει τάς μεταφυσικς πολύτους στιγμς.

σχέσις το Θεο μέ τόν νθρωπον εναι συντριπτική. Δέος καταλαμβάνει τόν νθρωπον, ατοταπείνωσις καί πέρτατος πρός τήν Πρώτην ρχήν θαυμασμός. Διό καί ξάρτησίς του πό το Θεο εναι πόλυτος. Συνεπς καί τά δέοντά του καθίστανται πόλυτα, πειδή τατα στρέφονται πρός σχετικς μέ ατόν πάρξεις. ατοταπείνωσις νώπιον τοῦ Θεο εναι παιδαγωγία ατοταπεινώσεως καί νώπιον τν νθρώπων. γάπη πρός τόν Θεόν εναι καί γάπη, πρός τούς νθρώπους. Καί γάπη δέν στρέφεται πρός ρισμένην ξίαν ν τ νθρώπω, στρέφεται πρός τό πρόσωπον παντός νθρώπου, δίως τν πλέον τεταλαιπωρημένων, τν πενήτων καί μηδαμινν. άν συνεπς Χριστιανική γάπη σημαίνη ατοταπείνωσιν καί συγκατάβασιν, τότε τό δημιουργον ταύτην συναίσθημα το Δέους πρός τόν Θεόν παιτε συγκλονιστικήν σότητα, λιτήν σχεδίαν Χριστιανικο βίου (Σχετικς ντιστοίχους λλά λίαν νδιαφερούσας μελέτας γραψεν Κ. Δεδόπουλος, βλ. φημ. «Καθημερινή», 1950-56). Τς ατοταπεινώσεως ταύτης κοινωνικόν γόνον συνιστ τό Κοινόβιον ν τ ρθοδόξω Στοχασμ.

« Θεός γάπη στίν». Δέν χει σημασίαν καθ' μς γάπη πρός τόν Θεόν, σον ντιστροφή ταύτης τ.ε. γάπη το Θεο πρός τόν νθρωπον· διότι πό τούς Νόμους τς γάπης ταύτης θά ξαγάγωμεν τάς ρχάς τς νθρωπίνης Κοινωνίας, δηλαδή τς Κοινωνίας κείνης τις χει τεροσωτηριακόν καί οχί ατοσωτηριακόν χαρακτήρα. γάπη το Θεο εναι γάπη πρός τόν πλησίον, συγκατάβασις πρός τόν πάσχοντα καί τόν πένητα, εναι δίως θυσία πρός τόν συνάνθρωπον, χι ξ κτιμήσεως τν ρετν το γαπωμένου προσώπου καί τν ργων του λλ' κ τς συναισθήσεως τς προσώπου καί τέρμονος λληλεγγύης, τις μαστιγώνει τήν νισότητα καί διοτέλειαν. «Τό νέον πού εσάγεται διά τς Χριστιανικς γάπης εναι γάπη χωρίς λόγον καί χωρίς σκοπόν, πιστόν μοίωμα τς γάπης το Θεο».

ρως περτιμ τόν φηβον ς ρώντα, εναι νάβασις ες πλαστικόν ντικείμενον οχί συγκατάβασις, ατοταπείνωσις καί κοινοβιακότης, ν διά το Δέους Χριστιανική γάπη διακονε.

ρως γονιμοποιε τόν Φιλελευθερισμόν, τό Δέος προϋποθέτει σωτερικήν πληρότητα καί πειθαρχίαν καί ξάρτησιν πό τς Πρώτης ρχς. Ατή σφυκτική λευθερία τς προσώπου γάπης μέ τήν μονοκρατορικήν ξάρτησιν κ τς Πρώτης ρχς εναι ναμφισβητήτως περισσότερον θική (ς Πρακτικός Λόγος) καί νθρωπιστική πό τόν νθρωποκεντρικόν φιλελευθερισμόν το ρντος ες τήν ρχαιότητα· διότι γάπη εναι τελείωσις καί Θεον Παράδειγμα, ν ρως εναι κατά βάσιν προέκτασις φυσικς καταστάσεως. ρως εναι δαίμων χι Θεός. Τό Δέος ναφέρεται ες τόν Θεόν καί δι' ατο τελειοται σχετικς νθρωπος.

 

 

 

(Πηγή: Δ. Τσάκωνα, «Κοινωνία καί ρθοδοξία», θναι 1956, σ. 27-32)