εκόνα τς ναστάσεως

 

Ο εκόνες γι τν κκλησία δν εναι διακοσμητικ στοιχεα, πως συμβαίνει στν Δύση. Εναι δόγμα κα μέσα ναγωγς πρς σωτηρία τν ψυχν μας. σωτηρία μας μως μπορε ν πιτευχθε μόνον μ τν ρθ πίστη πο ποδεικνύεται μ τν τήρηση τς παραδόσεως κα τν πατερικν διδαχν.

Γι τν κκλησία ποιος λλοιώσειἰῶτα νπ τ Εαγγέλιο κα τν πίστη της χαρακτηρίζεται αρετικός. Τ διο μως αρετικς ποδεικνύεται ποιος δέχεται “εκόνεςντίθετες μ τν λατρεία, τ κείμενα, τν μνολογία κα τν παράδοσή της. Μι τέτοια “εκόναεναι κα λεγομένη τς ναστάσεως, πο μφανίζει να γγελο ν κυλάει τν λίθο μπροστ π να κομψ τετραγωνισμένο μνμα. Ο στρατιτες τς κουστωδίας τενίζουν μ θαυμασμ κα φόβο τν ναστημένο Χριστό, ποος βγαίνει π τν τάφο πο νοιξε γγελος κα πταται κρατώντας να λάβαρο λευκ μ κόκκινο σταυρό, σν τ σημαία τς Δανίας.

πεικόνιση ατή, νεώτερη κόμα κα στν χρο τς Δύσεως, μφανίστηκε κε τν ποχ τς ναγεννήσεως, σμς δ φτασε π τ Ρωσία κατ τν ποχ τς Tουρκοκρατίας μ πρτο σταθμ τ γιον ρος. Σ λα τ πίπεδά της εναι νας κατακλυσμς κακοδοξίας κα διαστροφς.

Πρτον, παριστάνει νοιγμένο τν τάφο, σν ν πρόκειται ν ξέλθει πατόν νας κοινς θνητός, ντίθετα μ τν πίστη τς κκλησίας τι «σφραγισμένου το μνήματος ζω κ τάφου νέτειλας» (πολυτ. Κυρ. Θωμ). «Φυλάξας τ σήμαντρα σα Χριστ ξηγέρθης το τάφου» (ϛ´δή ναστ.) κ..

Δεύτερον, ποκυλισμς το λίθου πό τν γγελο δίνει τν ντύπωση τι πομάκρυνση γίνεται γι ν βγε ναστημένος Χριστός. Χριστς μως νέστη «γ­γελικς συμμαχίας ο δεηθείς» (γ. Γρηγ. Nύσσης, P.G. 46, 477D).

Δείχνει, κόμη, τος σεβες στρατιτες ν παρίστανται ατόπτες μάρτυρες το μυστηρίου πο δν ξιώθηκε ν δε κανες θνητός, μηδ τς Θεοτόκου κα τν ποστόλων ξαιρουμένων. Μι λήθεια πο μς διδάσκει κκλησία ψάλλοντας “οκ σθοντο πότε νέστης ο φυλάσσοντές σε στρατιται”. Κα γ. Συμεν Nέος Θεολόγος «μηδέ γαρ τότε τοτον νιστάμενον δόντος τινός» (S.C. Κατηχ. ΠΓ´ σελ. 191).

ντιθέτως βυζαντιν εκόνα κτς π τ ξωτερικ γεγονότα ναζητε κυρίως τ βαθύτερο νόημα τς ναστάσεως. τσι, πεικονίζει τ νίκη το Κυρίου κατ το θανάτου κα τν καταστροφ το κράτους το διαβόλου, χωρίς τν ποία δν μπορε ν πάρξει λύτρωση. Σ’ ατήν παρουσιάζεται δης σν σκοτειν σπήλαιο. Στ κέντρο στέκεται Χριστς μ πρόσωπο αστηρ λλ κα φιλάνθρωπο, ντυμένος μ φωτειν κα παστράπτοντα νδύματα. Περιβάλλεται λόκληρος μ φωτειν κύκλο κα κτίνες πο συμβολίζουν τ κτιστο φς τς χάριτος, τν Δόξα το Κυρίου. «Nν πάντα πεπλήρωται φωτός, ορανός τε κα γ κα τ καταχθόνια». Τ χραντα πόδια Του πατον μ δύναμη πάνω σ δύο θυρόφυλλα τ να πάνω στ λλο σ σχμα σταυρο. Εναι ο παἰῶνος πύλες το δη, πο σπασε Κύριος. Κάτω πατς μέσα στ σκοτάδι το σπηλαίου κείτεται νας γέρος ναμαλλιασμένος κα γυμνός, δεμένος μ λυσίδες κα τρομαγμένος. Eναι Διάβολος πο νικήθηκε. Μέ μιά βίαιη κίνηση ναστς Xριστς ρπάζει π τ χέρια τν δμ κα τν Εα, κα τος τραβ κοντά Του, τος νασύρει μέσα π τ μνήματα στ ποα πατον! O Προπάτορες κπροσωπον λο τ νθρώπινο γένος.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

(Πηγή: περ. «EΠIΓNΩΣH» τ. 35, 1991)

Στοιχειοθεσία «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ»