Φίλος -συγγενής φίλου σωστότερα- αντιμετωπίζει πρόβλημα παθολογικής εξάρτησης από τον τζόγο. Για χρόνια το ’σκαγε από τις βάρδιες στη δουλειά για να χωθεί στις παράνομες λέσχες της γειτονιάς του, να «ακουμπήσει» το μηνιάτικο. Αργότερα, τη δόση του δανείου, το αυτοκίνητό του – έφτασε να υποθηκεύσει το ίδιο του το σπίτι για τα «φρουτάκια». Η κινητοποίηση της οικογένειάς του -είχε γυναίκα και παιδί και γερούς και αγέρωχους τους δύο του γονείς- τον βοήθησε να απεξαρτηθεί από το πάθος του. Τουλάχιστον προσωρινά. Η υποτροπή έγινε τον περασμένο Μάιο. «Πώς να παλέψεις όταν έχεις τον εχθρό μέσα στο ίδιο σου το σπίτι;» λέει σήμερα η κουρασμένη μάνα. «Ο ηλεκτρονικός τζόγος είναι ένας Γολιάθ και μεις δεν αντέχουμε πια».

Η ενίσχυση της ευρυζωνικότητας, η αύξηση της διείσδυσης στο Ιντερνετ είναι ένα βήμα μπροστά, λέμε οι περισσότεροι. Όμως για χιλιάδες οικογένειες ανά την επικράτεια ήταν απλώς αυτά που εγκατέστησαν τον παράνομο καρπό στο σαλόνι, στο δωμάτιο του μικρού, στο γραφείο. Κι αν το πρόβλημα παλευόταν κατά τα συνήθη πίσω από κλειστές πόρτες, η οικονομική κρίση που σφυροκοπά ανελέητα τη μέση ελληνική οικογένεια, τείνει να φέρει την κατάσταση εκτός ελέγχου. Ο ηλεκτρονικός τζόγος έχει μετατραπεί για πολλούς σε ένα κατ’ οίκον ΔΝΤ.

Πρόσφατη έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για την κατάσταση του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα κατέδειξε ότι το e-gambling (π. χ. στοίχημα, πόκερ, καζίνο μέσω Ιντερνετ) εμφανίζει ραγδαία ανάπτυξη στη χώρα μας. Το 31% των Ελλήνων που κάνουν «ονλάιν»   συναλλαγές έχουν συμμετάσχει το πρώτο εξάμηνο του 2010 ενεργά έστω και μία φορά σε παιχνίδι e-gambling (το 12% μάλιστα το κάνουν συχνά), με τη συνολική αξία της αγοράς αυτής να ανέρχεται το 2010 σε περίπου 300 εκατ. ευρώ. Δεν είναι τυχαία η σημαντική πτώση που εμφάνιζαν, τουλάχιστον έως τις τελευταίες ημέρες, οι πωλήσεις του Πρωτοχρονιάτικου Λαχείου (30% σε σχέση με το 2009), αλλά και η εν γένει πτώση στις πωλήσεις των λαχείων που (κατά μέσο όρο 15%) οφείλονται σε σημαντικό ποσοστό στην εξάπλωση του ηλεκτρονικού τζόγου.

Η καθολική απαγόρευση της λειτουργίας τυχερών και τεχνικών ψυχαγωγικών παιχνιδιών εκτός από αυστηρά περιορισμένους χώρους, όπως είναι τα πρακτορεία του ΟΠΑΠ και τα καζίνο, που ισχύει στην Ελλάδα από το 2002, είχε ως αποτέλεσμα τη γιγάντωση του παράνομου τζόγου -μεγάλο τμήμα του οποίου «παίζεται ονλάιν». (Υπενθυμίζεται ότι για τον λόγο αυτό η χώρα μας είχε καταδικαστεί από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων με επιβολή προστίμου ύψους 32.000 ευρώ ανά ημέρα ή 11,5 εκατ. ευρώ ανά έτος.) Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών, στη χώρα μας λειτουργούν περισσότεροι από 250 διαδικτυακοί τόποι στοιχήματος, μέχρι και 20.000 ηλεκτρονικές μηχανές ψυχαγωγικών παιχνιδιών περιορισμένου κέρδους (AWPs) και έως 150.000 ηλεκτρονικοί υπολογιστές που παρέχουν παράνομα τυχερά παιχνίδια (τύπου φρουτάκια). Ο τζίρος όλων αυτών των τυχερών παιχνιδιών υπολογίζεται σε πάνω από 4 δισ. ευρώ ετησίως – ωστόσο το τοπίο παραμένει εξαιρετικά θολό καθώς στον χώρο δραστηριοποιούνται και πολλές offshore εταιρείες. Τους περισσότερους παίκτες πάντως προσελκύει το διαδικτυακό στοίχημα, καθώς λόγω χαμηλού κόστους προσφέρει καλύτερες αποδόσεις.

Η νέα και δυναμική αγορά του ηλεκτρονικού τζόγου μοιραία καταλαμβάνει μερίδιο από τους παραδοσιακούς παίκτες. Σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ της «Κ» (17/12/2010), ο τζίρος των εννέα καζίνο που λειτουργούν στη χώρα μας, στο διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου σημείωσε πτώση της τάξης του 17,7% σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2009, φθάνοντας τα 469,1 εκατ. ευρώ. Τα στοιχήματα στα τραπέζια μειώθηκαν κατά 13,8%, ενώ μείωση κατά σχεδόν 7% σημείωσε και ο αριθμός των επισκεπτών. Εκτιμάται ότι ο ηλεκτρονικός τζόγος έχει «τσιμπήσει» το 8% της αγοράς των καζίνο και το 7% των παιχνιδιών του ΟΠΑΠ. Τα χρήματα με άλλα λόγια που χάνει το κράτος -εν μέσω κρίσης- λόγω της «μόδας» του διαδικτυακού τζόγου είναι πολλά…

Ακριβώς γι’ αυτό, το νέο σχέδιο της κυβέρνησης σε σχέση με την αγορά των τυχερών παιχνιδιών προβλέπει την εκχώρηση στον ΟΠΑΠ του αποκλειστικού δικαιώματος του αθλητικού στοιχηματισμού στο Iντερνετ. Γενικότερα, μετά την αποτυχία του αρχικού σχεδίου που είχε τεθεί το καλοκαίρι σε διαβούλευση, η κυβέρνηση προσανατολίζεται στην «προστασία» του ΟΠΑΠ. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η 10ετής επέκταση της άδειας του Οργανισμού στα παραδοσιακά παιχνίδια μέχρι το 2030 (από το 2020 που προβλέπεται σήμερα), ενώ απομακρύνεται λόγω των έντονων αντιδράσεων το ενδεχόμενο εκχώρησης αδειών μηχανών βιντεολόττο.

«Ε και; Ο παράνομος τζόγος θα γίνει νόμιμος και αντί για κάποια άγνωστη εταιρεία στον Ειρηνικό ή δεν ξέρω πού αλλού, τα κέρδη θα τα καρπώνεται το κράτος», λέει στην «Κ» η μητέρα εθισμένου παίκτη. «Πρέπει μήπως να πανηγυρίσω;».

Σαν άλλο ηλεκτρονικό παιχνίδι, ο τζόγος έχει εισβάλει και στη ζωή των παιδιών. Σύμφωνα με έρευνα της Μονάδας Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε σχολεία της Αττικής, τo 6% των παιδιών ηλικίας 14-16 ετών δηλώνει πως παίζει στο Ίντερνετ διάφορα τυχερά παιχνίδια και στοιχήματα, ακόμη και παιχνίδια ηλεκτρονικών καζίνο.

Όπως προέκυψε, τα παιδιά παίζουν χρησιμοποιώντας τις πιστωτικές κάρτες των γονιών τους ή -σε άλλες περιπτώσεις- προπληρωμένες κάρτες που μπορούν να προμηθευτούν στα μαγαζιά.

Χαρακτηριστικό είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις το πρόβλημα διαπιστώθηκε μόνον αφού οι γονείς έλαβαν φουσκωμένους λογαριασμούς πιστωτικών καρτών.

Πάντως, όπως και στο θέμα της πορνογραφίας, έτσι και στον διαδικτυακό τζόγο πιο επιρρεπή εμφανίζονται τα αγόρια έναντι των κοριτσιών. Το πλέον ανησυχητικό είναι ότι οι ειδικοί ανιχνεύουν σε πολλούς εφήβους συμπτώματα εξάρτησης από τον τζόγο. Όπως αναφέρεται, ο διαδικτυακός τζόγος σχετίζεται με ψυχοκοινωνική δυσπροσαρμοστικότητα, ενώ η χρήση του Ίντερνετ με σκοπό τον τζόγο ήταν ο πιο σημαντικός προγνωστικός παράγοντας για παθολογική χρήση του Διαδικτύου μεταξύ των εφήβων.