Μία «εργολαβία» καισαρικών πλουτίζει ορισμένους μαιευτήρες, αλλά και οδηγεί τουλάχιστον 20.000 επιτόκους κάθε χρόνο στη χώρα μας «αναίτια» στο χειρουργείο. Οι εκτιμήσεις που προκύπτουν από τις επιστημονικές μελέτες αποκαλύπτουν το μέγεθος του προβλήματος, φωτίζοντας και τα ερωτήματα που προκύπτουν. Πρόσφατη έρευνα της Εθνικής Επιτροπής Θηλασμού και του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού έδειξε ότι το 52,5% των Ελληνίδων γεννάει με καισαρική και μόνο το 26% των αλλοδαπών που ζουν στη χώρα μας, οι περισσότερες των οποίων είναι φτωχές μετανάστριες και άρα δεν έχουν να καταβάλουν το κόστος της καισαρικής. Μάλιστα, το 65,2% των γυναικών που υποβάλλονται σε καισαρική έχει ιδιωτική ασφάλιση…

Τα αποτελέσματα της μελέτης που διεξήγαγε το Tμήμα Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Παιδιατρικής του Ινστιτούτου (διευθύντρια η κ. Ιωάννα Αντωνιάδου) συμπίπτουν με τα συμπεράσματα παλαιότερης μελέτης (2005) του καθηγητή του LSE Ηλία Μόσιαλου. Ο καθηγητής και βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ υπέβαλε στις 25 Οκτωβρίου σχετική ερώτηση στη Βουλή επισημαίνοντας ότι το ποσοστό των καισαρικών αυξάνεται συνεχώς και φτάνει το 45% των γεννήσεων στην περιοχή του Ηρακλείου και το 50% στην περιοχή της Αθήνας, ενώ βάσει των οδηγιών της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, δεν θα έπρεπε να ξεπερνάει το 15%. Αυτό σημαίνει ότι στις 100.000 γεννήσεις που καταγράφονται κάθε χρόνο στη χώρα μας, οι καισαρικές δεν θα έπρεπε να είναι άνω των 15.000, ενώ από τις μελέτες προκύπτει ότι είναι περισσότερες από 40.000!

«Το διεθνές ποσοστό των καισαρικών», δήλωσε στην «Κ» ο καθηγητής Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Χρούσος, «δεν ξεπερνάει το 20%. Στην Αμερική, εάν το ποσοστό αυτό σε ένα μαιευτήριο φτάσει και ξεπεράσει το 25%, αρχίζουν και διερωτώνται τι συμβαίνει. Γίνεται έλεγχος για να διαπιστωθεί ποιος κάνει καισαρικές χωρίς πραγματικές ενδείξεις. Εμείς έχουμε το διπλάσιο ποσοστό».

«Όλες οι μελέτες δείχνουν», επισήμανε στην «Κ» ο κ. Ηλίας Μόσιαλος, «ότι μη ιατρικοί παράγοντες αποδεικνύονται σημαντικότεροι από τους ιατρικούς στην απόφαση να υποβληθεί μια γυναίκα σε καισαρική τομή. Το ποσοστό των καισαρικών, π. χ., μειώνεται σημαντικά τα Σαββατοκύριακα και ο αριθμός των φυσιολογικών τοκετών αυξάνεται. Το ίδιο συμβαίνει και τη νύχτα. Η πιθανότητα να υποβληθεί μια γυναίκα σε καισαρική από τις 12 το βράδυ έως τις 8 το πρωί ελαχιστοποιείται και είναι σαφώς μεγαλύτερη στο πλαίσιο του κανονικού ωραρίου της κλινικής. Αυτό δείχνει ότι η επιλογή δεν γίνεται λόγω έκτακτης ανάγκης, αλλά συνδέεται με τον προγραμματισμό ορισμένων μαιευτήρων. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι στα ιδιωτικά μαιευτήρια το 65% των γυναικών με ιδιωτική ασφάλιση υποβλήθηκε σε καισαρική τομή, έναντι 24% των γυναικών που δεν είχαν ιδιωτική ασφάλιση. Οι Ελληνίδες που νοσηλεύονται σε δημόσια νοσοκομεία έχουν σχεδόν τριπλάσια πιθανότητα να υποβληθούν σε καισαρική από τις μετανάστριες, οι οποίες θεωρείται ότι βρίσκονται σε χαμηλότερη κοινωνικο-οικονομική θέση. Το ποσοστό των καισαρικών τομών μεταξύ των Ελληνίδων ήταν 52,5% έναντι 26% στις γυναίκες άλλων εθνοτήτων». Στην ερώτησή του ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι το κόστος της καισαρικής είναι πολλαπλάσιο από το κόστος του φυσιολογικού τοκετού και επιβαρύνει το Εθνικό Σύστημα Υγείας και τον προϋπολογισμό των νοικοκυριών, ιδιαίτερα στη σημερινή δύσκολη οικονομική συγκυρία. «Εκτός από αυτό», διευκρινίζει, «η συγκεκριμένη πρακτική επηρεάζει σημαντικά την πιθανή έκβαση της υγείας τόσο της μητέρας όσο και του νεογνού. Αυξάνει τη διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο μετά τον τοκετό, τον κίνδυνο αιμορραγίας, λοιμώξεων και επιπλοκών από την αναισθησία, ενώ δυσχεραίνει τη διαδικασία του θηλασμού. Είναι φανερό ότι επιβάλλεται συστηματική καταγραφή των καισαρικών τομών ανά θεραπευτήριο και γιατρό ώστε να διαπιστωθεί πού ακριβώς εντοπίζεται το πρόβλημα και να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα».

«Είναι προφανές ότι κάνουμε πιο πολλές καισαρικές από όσες πρέπει», τονίζει στην «Κ» ο καθηγητής Παιδιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Χρούσος. «Η μελέτη που έγινε από το Ινστιτούτο Υγείας του παιδιού έδειξε ότι στο πανελλαδικό δείγμα, το 41,5% των γυναικών –Ελληνίδων και αλλοδαπών– γεννάει με καισαρική. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα έχει διπλάσιο αριθμό καισαρικών από το σύνηθες σε άλλες χώρες. Είναι αλήθεια ότι για λόγους εξελικτικούς, λόγω του ότι μεγάλωσε ο εγκέφαλος και το κεφάλι του ανθρώπου, κάποιες έχουν πρόβλημα να γεννήσουν. Παλαιότερα, είχαμε πολλές περιπτώσεις παιδιών με εγκεφαλική παράλυση. Στην προσπάθεια να γεννηθούν φυσιολογικά, γίνονταν ζημιές στον εγκέφαλο και στα νεύρα και είχαν μετά προβλήματα τα παιδιά. Δεν θέλουμε να έχουμε τέτοια προβλήματα, που έτσι και αλλιώς δεν υφίστανται σήμερα λόγω των καισαρικών τομών. Όμως, δεν είναι δυνατόν σχεδόν οι μισές γυναίκες να γεννούν με καισαρική και σε ορισμένα μαιευτήρια το ποσοστό αυτό να φτάνει το 70%».

Ο καθηγητής επισημαίνει ότι πολλές γυναίκες φοβούνται τον πόνο του τοκετού. «Όλες οι μελέτες δείχνουν», επισημαίνει, «ότι και αυτό είναι θέμα προετοιμασίας και εκπαίδευσης. Παλιά, η προετοιμασία ήταν δουλειά των γιαγιάδων. Τώρα έχει αλλάξει η ζωή και οι νέες μητέρες βρίσκονται χωρίς καθοδήγηση. Οι Eλληνίδες μαίες είναι πολύ καλά εκπαιδευμένες για να αναλάβουν αυτόν τον ρόλο».